Page Text
________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬
આમ માનતુંગસૂરિના જીવન સંબંધી અનેક વિચારધારાઓ પ્રચલિત છે. શ્વેતામ્બરોમાં માનતુંગસૂરિ વિશેની સૌથી પ્રાચીન કથાઓ મળે છે પરંતુ દિગમ્બર સાહિત્યમાં શ્રી માનતુંગસૂરિ સંબંધી જે કથાઓ મળે છે તે લગભગ ૧૭મી સદી પછીની જોવા મળે છે. ઈ.સ. ૧૬૨૬માં થયેલા ભદ્રારક સકલચંદ્રના શિષ્ય બ્રહ્મચારી રાયમલ્લની ભક્તામર વૃત્તિ ઈ.સ. ૧૩૭૦ પહેલા શ્વેતામ્બચાર્ય શ્રી ગુણાકરસૂરિની વૃત્તિમાં અપાયેલી કથાઓના પાત્રોના નામ બદલી કરીને પોતપોતાના સંપ્રદાયને પુષ્ટિ આપતા નામની ફેર બદલી કરી નાંખી છે.
- ઈ.સ. ૧૬૬૭માં ભદ્રારક વિદ્યાભૂષણ કૃત “ભક્તામર ચરિત્ર'માં બીજી કથા લખાઈ છે. એમાં ભોજ, ભૂતહરિ, ભારવિ, કાલિદાસ, ધનંજય, વરરુચિ અને માનતુંગ આદિને સમકાલીન ગણાવ્યા છે.
શ્રી માનતુંગસૂરિ રચિત આ ત્રણ સ્તોત્રમાં ભત્તિભ્ય સ્તોત્રના ત્તિશ્નર અમર પાછN પમિય પ્રારંભમાં એ શબ્દોથી શરૂઆત થાય છે. ભયહર સ્તોત્ર કે નમિઊણના પ્રારંભમાં મિઝા પય સુરઇ ચુડામણ એ શબ્દો આવે છે. અને ભક્તામર સ્તોત્રના પ્રારંભમાં ભક્તામર પ્રળતા મૌલિ એ શબ્દ આવે છે. અને ભક્તામર સ્તોત્રના પ્રારંભમાં ભક્તામર પ્રળત મૌલિ એ શબ્દ આવે છે. અને આજ શ્લોકની ત્રીજી પંક્તિમાં મળવ શબ્દ આવે છે.
આમાંથી પ્રથમ બંને કૃતિઓ પ્રાકૃત ભાષામાં છે જ્યારે ત્રીજી કૃતિ સંસ્કૃતિ ભાષામાં રચાયેલી છે તાત્પર્ય કે શ્રી માનતુંગસૂરિ પ્રાકૃત અને સંસ્કૃત બંન્ને ભાષાના મહાવિદ્વાન હતા એમ માનવું યથાયોગ્ય છે.
આ સ્તોત્રત્રયમ્ની રચના ક્યાં ક્રમાનુસાર થઈ હશે આ સંદર્ભમાં શ્રી ધીરજલાલ ટોકરશી શાહ જણાવે છે કે “ શ્રી નમસ્કારમંત્ર સંબંધી અનેક ગૂઢ રહસ્યો ભરેલા છે. અને તેથી યથાવિદ્ય આરાધનાથી તેમણે મંત્રશક્તિ મેળવી હશે. આ સ્તોત્ર પરની અવચૂર્ણિમાં અમે વાંચ્યું છે કે શ્રી માનતુંગસૂરિએ એક વખત નમસ્કાર મહામંત્રના કેટલાક ચમત્કારિક પ્રયોગો બતાવીને મિથ્યાદર્શન વાળાઓને ચૂપ કરી દીધા હતા. અને કદાચ આવા પ્રસંગે જ તેમને મહાન ચમત્કાર સર્જવાનું શ્રદ્ધાબળ આપ્યું હશે. ત્યારબાદ ભક્તામર સ્તોત્રની રચનાનો પ્રસંગ આવ્યો અને છેવટે
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
| SR No. | 032446 |
| Book Title | Shrutgyanna Ajwala |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunvant Barvalia |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 172 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |