________________
જયભિખ્ખુ : જીવન યાત્રા અને સાહિત્ય યાત્રા
2 90 9
1 પ્રફુલ્લ રાવલ
જયભિખ્ખુની આંખોમાં મેઘ વસતા પણ હતા અને સમય આવ્યે એ વરસતા પણ હતા. એમની પાસે અપાર કરુણા હતી. સમત્વ હતું. જૈનધર્મ તત્ત્વદર્શનની સમજ હતી. વ્યક્તિ અને સમષ્ટિનું હિત એમના હૈયે હતું. માણસ માત્રમાં સદ્દ્ની શોધ કરતા. એકારાત્મકતા એમના જીવનનું ઉજળું પાસું હતું. એમના આવા વ્યક્તિત્વ વિષે જાણવાની જિજ્ઞાસા સહુને થાય. વળી એમની શબ્દસફરના અન્વયે એમનો ભાવકવર્ગ એમની જીવનગતિ
પોતાની નિસબતાથી સાહિત્યની ઉપાસના કરી અને લોકોને રુચે, જચે અને સત્કર્મ કરવા પ્રેરે એવું લેખન કર્યું. આપણે સહુ જાણીએ છીએ કે જયભિખ્ખુ તો તખલ્લુસ. એમનું નામ તો બાલાભાઈ વીરચંદ દેસાઈ એમનો જન્મ વિક્રમ સંવત ૧૯૬૪ જેઠ વદ તેરસ ને શુક્રવા૨ ૨૬ જૂન ૧૯૦૮ના રોજ એમના મોસાળ વીંછિયામાં થયો હતો. એમનુ મૂળ વતન સાયલા એમના દાદા હીમચંદભાઈને રૂનો ધીકતો ધંધો હતો. પરન્તુ એમાં ખોટ જતાં આર્થિક પરિસ્થિતિ બગડી પરિણામે એમના પિતા વીરચંદભાઈ માંડ સાત ચોપડી ભણીને આજીવિકાર્થે સાયલાથી ખાસ્સા દૂર વીજાપુર તાલુકાના વરસોડા ગયા રૂપિયા પંદરની નોકરીએ રહેલા વીરચંદભાઈ પોતાની આવડતથી વરસોડાના કારભારી બન્યા. બાલાભાઈના માતાનું નામ પાર્વતીબહેન. ચાર વર્ષના ‘જયભિખ્ખું' ભીખાને મૂકીને એમણે ચિરવિદાય લીધી આથી બાલાભાઈનો ઉછે૨ મોસાળમાં થયો. પ્રારંભે પ્રાથમિક શિક્ષણ વિંછિયામાં લીધું પછી બોટાદ અને વ૨સોડામાં ભણ્યા. માધ્યમિક શિક્ષણ અમદાવાદની ટ્યૂટોરિયલ હાઈસ્કુલમાં લીધું. પરન્તુ કાકા દીપચંદની જૈનધર્મ પ્રત્યેની વિશેષ અભિરુચિને લીધે ઉચ્ચ શિક્ષણ અíત્ કૉલેજનું શિક્ષણ લેવાનું ન બન્યું તેના સ્થાને ધર્મશિક્ષણ
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૧૨૦
