________________
ન્યૂન ૩૩ સાગરોપમ છે. કારણકે જે તિર્યંચ-મનુષ્ય ચાલુભવનું માત્ર અંતર્મુહૂર્ત જ આયુષ્ય બાકી રહે છે ત્યારે પરભવનું લબ્ધિ-અપર્યાપ્ત તિર્યંચ-મનુષ્યનું અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણ આયુષ્ય બાંધે છે, તે તિર્યંચ-મનુષ્ય ચાલુ ભવનું જેટલું આયુષ્ય બાકી રહ્યું હોય ત્યાં સુધી અને પરભવમાં લબ્ધિ-અપર્યાપ્ત તિર્યંચ-મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થયા પછી પોતાના અંતર્મુહૂર્તપ્રમાણ આયુષ્યના બે ભાગ પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી સતત આયુષ્ય વિના જ્ઞાનાવરણીયાદિ-૭ કર્મોને બાંધે છે. એટલે જઘન્યથી સાતકર્મના બંધસ્થાનનો કાળ અંતર્મુહૂર્ત છે અને જે પૂર્વક્રોડવર્ષના આયુષ્યવાળો મનુષ્ય કે તિર્યંચ પોતાના આયુષ્યનો ત્રીજો ભાગ બાકી રહે છે ત્યારે અનુત્તરદેવ કે સાતમીનરકનું ૩૩ સાગરોપમનું આયુષ્ય બાંધવાની શરૂઆત કરે છે અને અંતર્મુહૂર્ત પછી આયુષ્ય કર્મનો બંધ પૂર્ણ થાય છે, તે મનુષ્ય કે તિર્યંચ અંતર્મુહૂર્તધૂન પૂર્વક્રોડવર્ષના ત્રીજાભાગ સુધી અને અનુત્તરદેવ કે સાતમીનરકમાં ઉત્પન્ન થયા પછી પણ પોતાના આયુષ્યના છમાસ બાકી રહે ત્યાં સુધી સતત આયુષ્ય વિના જ્ઞાનાવરણીયાદિ-૭ કર્મને બાંધે છે. એટલે ઉત્કૃષ્ટથી સાતકર્મના બંધસ્થાનનો કાળ અંતર્મુહૂર્તન્યૂન પૂર્વક્રોડવર્ષનો ત્રીજો ભાગ અધિક છમાસપૂન તેત્રીસ સાગરોપમ છે. છકર્મનું બંધસ્થાન -
દશમા ગુણઠાણે એકીસાથે આયુષ્ય અને મોહનીય વિના જ્ઞાનાવરણીયાદિ-૬ કર્મો બંધાય છે. તે વખતે છકર્મોનું બંધસ્થાન હોય છે. એટલે કર્મો જઘન્યથી એકસમય અને ઉત્કૃષ્ટથી અંતર્મુહૂર્ત સુધી બંધાય છે. કારણકે કોઈક મનુષ્ય ઉપશમશ્રેણીમાં દશમા ગુણઠાણે એકસમય રહીને, જો આયુષ્ય પૂર્ણ થવાથી મૃત્યુ પામે છે, તો તે જીવ બીજા જ સમયે દેવ થાય છે ત્યાં તે દેવભવના પ્રથમસમયે જ આયુષ્ય વિના જ્ઞાનાવરણીયાદિ-૭ કર્મને બાંધે છે. એટલે જઘન્યથી
