________________
અવિરતિ (૨) આહારક (૩) તિર્યંચગતિ (૪) કાયયોગ (૫) ચારકષાય (૯) મતિઅજ્ઞાન (૧૦) શ્રુતઅજ્ઞાન (૧૧) કૃષ્ણાદિ-૩ લેશ્યા (૧૪) ભવ્ય (૧૫) અભવ્ય (૧૬) અચક્ષુદર્શન (૧૭) નપુંસકવેદ અને (૧૮) મિથ્યાત્વ માર્ગણામાં ચૌદજીવસ્થાનકો હોય છે.
વિવેચન :- ત્રસકાયમાર્ગણામાં અપર્યાપ્તબેઇન્દ્રિયાદિ ૧૦ જીવસ્થાનક હોય છે. બાકીના અપર્યાપ્તસૂક્ષ્મએકેન્દ્રિયાદિ-૪ જીવસ્થાનક ન હોય. કારણકે તે જીવો ત્રસ નથી.
અપર્યાપ્તસૂક્ષ્મએકેન્દ્રિયથી અપર્યાપ્તસંશી સુધીના જીવોને અવિરતિ જ હોય છે. દેશવિરતિ કે સર્વવિરતિ હોતી નથી. અને પર્યાપ્તસંજ્ઞીમાંથી પણ કેટલાકને અવિરતિ હોય છે. તેથી અવિરત માર્ગણામાં ૧૪ જીવસ્થાનક હોય છે.
-
અયોગી કેવલીભગવંત અને કેવલીસમુદ્દાતમાં ૩/૪/૫ સમયે રહેલા સયોગી કેવલી ભગવંત સિવાયના દરેક સંસારીજીવો ઉત્પત્તિના પ્રથમસમયથી માંડીને મૃત્યુ સુધી સ્વશરીરને યોગ્ય પુદ્ગલોનો આહાર કરે છે. તેથી તે સર્વે જીવો આહારી છે. એટલે આહારીમાર્ગણામાં ૧૪ જીવસ્થાનક હોય છે.
એકેન્દ્રિયથી અસંજ્ઞીપંચેન્દ્રિય સુધીના જીવો તિર્યંચ હોય છે અને સંશીજીવોમાંથી પણ કેટલાક તિર્યંચ હોય છે. તેથી તિર્યંચગતિમાર્ગણામાં ૧૪ જીવસ્થાનક હોય છે.
એકેન્દ્રિયથી સંશી સુધીના જીવોને કાર્યણાદિ શરીર અવશ્ય હોય છે. તેથી સર્વે જીવોને કાયયોગ અવશ્ય હોય છે. એટલે કાયયોગમાર્ગણામાં ૧૪ જીવસ્થાનક હોય છે.
૮૯
