________________
પ્રકૃતિ અને વઢતુની નિંદા કદી કરવી નહિ
ઋતુ અને ઋત બન્ને નજીકના શબ્દો છે. સખા શબ્દો છે. શ્વત એટલે પરમ સત્ય. ઋતુમાં શ્વત છે. જે નિયમમાં દેવી તત્ત્વ સમાયેલું છે, તેવું પરમ સત્ય આ પરમ સત્યને આપણે સ્વીકારવું જ જોઈએ.
અર્થસભર ઋતુચક્રમાં જીવનમાંગલ્યના ગૂઢ રહસ્યો અભિપ્રેત છે. જાણે છે, ચિર નવયૌવનાઓ અદ્ભુત વિશિષ્ટ અને પોતપોતાનું આગવું વસ્ત્ર પરિધાન કરી ઋતુલીલાનો રાસ રમે છે એ પ્રકૃતિદત્ત દિવ્ય વિસ્મય છે.
આપણા ખાન-પાન, તહેવારો, મંગલકાર્યો, ધંધારોજગાર યાત્રાપ્રવાસ, સુશોભન, લોકઉત્સવો, વગેરે ઋતુઓ પ્રમાણે ગોઠવાયેલા છે. આયુર્વેદના સૂચનો, આરોગ્યને લગતા ઉપચારો કે ધાર્મિક અનુષ્ઠાનો અને વ્રતો, ઋતુને કેન્દ્રમાં રાખી રચાયા છે.
પહેલા વરસાદમાં ભીની માટીની સુગંધ લેતાં લેતા અમી છાંટણાં ઝીલવા, શિયાળાની ઠંડી માણવી કે ઉનાળામાં પસીનો વહેવા દેવો એ પ્રકૃતિદત્ત અનુભૂતિ માણવાનું પરમસૌભાગ્ય છે. રેઈનકોટ, સ્વેટ૨, શાલ, પંખા, એ.સી. અને હીટરરૂપી ચોકિયાતો અને પહેરેદારોએ આપણું આ પરમ સૌભાગ્ય ઝૂંટવી લીધું છે. વિજ્ઞાનની મદદથી ઋતુઓને વશ કરવાની આપણી દોડે આપણી પાસેથી પ્રકૃતિના સંગાથને દૂર કર્યો છે.
વસંતપંચમીના વસંતોત્સવની ફૂલોની મહેંક, ઋતુદત્ત વિવિધફળો, કોયલનો ટહૂકો, પંતગિયાંના રંગો, મધુકરનો ગુંજારવ કે વર્ષમાં વરસતી વાદળીને મેઘધનુષ્યની મોહકતાને કવિએ મનભરીને ગાયા છે. શિશિર-હેમંત, પાનખર, વસંત, વર્ષા, શરદ અને ગ્રીષ્મની વિવિધ છટાઓ કવિનું મન હરી લે છે.
પ્રકૃતિની નિશ્રા ખિલખિલાટ હસવાનું શીખવાડે છે. આપણે જેટલાં પ્રકૃતિની વધુ નજીક એટલા વધુ સરળ અને નિખાલસ.
= વિચારમંથન
