________________
ઉપયેાગિતા.
૧૫
માંથી જ નીકળે છે. આંખાને વિક્સાવનાર અને સુકુલિત કરનાર ( મીંચાવનાર ) હ્રદયના મહિવ ( અહારને ) અને અંતર્મુખ હષ વિશેષ—વિશિષ્ટ પ્રકારના આનંદ આ( પ્રાકૃત )માં વિશેષતાથી સ્ફુરે વિ રાજશેખરે પણ ' यद् योनिः किल संस्कृतस्य ઉચ્ચારતાં એવું જ સૂચન કર્યાં છે.
છે. ”
'
લગભગ બે હજાર વર્ષાં પહેલાં થયેલા મનાતા મહર્ષિ પતંજલિએ પાણિનીય–ભાષ્યમાં એકૈક શબ્દના ઘણા અપભ્રંશા સૂચવી ગાવી, ગેાણી વિગેરે શબ્દોના તેમાં ઉલ્લેખ કર્યો છે; કે જે શબ્દો જૈન સિદ્ધાંતગ્રંથામાં—પ્રાચીન પ્રાકૃત-સાહિત્યમાં પરમ આદરપૂર્વક પ્રત્યેાજાયેલા મળી આવે છે. કાવ્યાદમાં કવિ દીએ સૂચવ્યા પ્રમાણે—શાસ્ત્રોમાં સંસ્કૃત સિવાયનું અન્ય, અપભ્રંશ તરીકે કથન કરાયેલુ છે.’ અપભ્રંશ તરીકે કહેવાયેલુ તે બહુધા પ્રાકૃત સાથે સંબંધ ધરાવે છે.
१ "उम्मिल्लइ लायण्णं पययच्छायाऍ सक्कयवयाणं । सक्कयसक्कारुक्करिसणेण पययस्स वि पहावो || रणवमत्थदंसणं संनिवेससिसिराओ बंधरिद्धी । अविरल मिणमो आभुवणबंधमिह णवर पययम्मि ॥ सयलाओ इमं वाया विसंति एत्तो य ति वायाओ । एन्ति समुहं चिय ऐन्ति सायराओ श्चिय जलाई || हरिसविसेसो विसावत्र य मडलावओ य अच्छीण | st बहित्तो अंतोमुहो य हिययस्स विष्फुरइ ॥
""
-વાતિરાજના ગઉડવહે। કાવ્યમાં [ ગા. ૬૫- ૯૨-૯૪ ]
