________________
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ
પ્રથા
(સપત્ની)માં પરસ્પર કલહ અને કાંકાસની ખો નીકળતી દેખાય છે. એટલું જ નહિ બલ્કે સ્ત્રીાતિનાં અધઃપતન પણ આવી આમાંથી જ ઉત્પન્ન થાય છે. બંગાળમાં ઉચ્ચ કામની બનેલી હજા ... વેશ્યાએ તેનુ જીવતું જાગતું ઉદાહરણ છે.
૮૦
આ કુપ્રથા જ્યાં ચાલુ હોય છે ત્યાં નારીજાતના સ્વમાનની હિંસા થાય છે, પુરુષને મન સ્ત્રીએનું કાણી કાડી જેટલું મૂલ્ય હોતું નથી અને તેથી તેના જીવન તરફ ખેદરકાર રહી બજારુ માલ તરીકે તેને ઉપયેાગ કરી શકે છે.
આવા ગૃહસ્થાશ્રમમાં પ્રેમનું બિંદુ પણ કયાંથી હાય ! જે સન્નારીએ રત્નસમાન પુત્રપુત્રીએ આપ્યાં હૈાય છે તેની જ ખળતી ચિતા ઉપર ખીજું સગપણુ કરતાં એ નરાધમને લેશ પણ આંચકા લાગતા નથી. છતાં આ ધાતકી કાર્ય જે સમાજમાં ખાનદાનીના એક સ્વરૂપ તરીકે ગણાય છે તે સમાજ કઈ કાર્ટિના હશે તે કલ્પી શકાતું નથી.
આવી રીતે કન્યાવિક્રય અને વવિક્રય એ બન્ને કુપ્રથાઓમાં નારીજાતિનું ધાર અપમાન અને હિંસા છે, તેમ જ આવી હિંસા સામાજિક અને નૈતિક બન્ને દૃષ્ટિએ ત્યાજ્ય છે. આથી બાળ, યુવાન કે વૃદ્ધ, સ્ત્રી કે પુરુષ દરેકે આ ધાર પ્રથાનો નાશ કરવા હરપળે સુસજ્જ રહેવું જોઈએ, પછી તે પોતાના સમાજમાં હૈ। કે અન્ય સમાજમાં હા. કારણ કે આ કઈ એકલા સમાજને જ નહિ, બલ્કે આખી સ્રીજાતિને અને સારા રાષ્ટ્રના પ્રશ્ન છે.
લગ્નસમયે
સમાજમાં એવી અનેક કુરૂઢિઓ વ્યાપી રહી છે કે જે લખવા એસીએ તેા તેનુ એક મેટું પુસ્તક ભરાય. પ્રસ્તુત સ્થળે લગ્નવિષયક કુરૂઢિઓની વિચારણા કરવાની છે. કારણ કે તે કુરૂઢિ માતાપિતાઆથી જ પાષાય છે.
