________________
સંતતિ પ્રત્યે માબાપનું કર્તવ્ય ઉદ્દેશ પૂરતું મર્યાદિત હોવું ઘટે. આ કળાના વિકાસ માટે જ ગરબા, રાસ વગેરે પદ્ધતિઓ સમાજમાં ચાલુ હતી.
પરંતુ અતિ બારીક અને મર્યાદાવિહીન સ્વાંગ સજી અન્ય પુરુષોની સાથે જાહેરમાં નાટયાદિ પ્રયોગો કરવા તે કદાચ પાશ્ચાત્ય. સભ્યતાને અનુરૂપ ભલે હોય, પરંતુ ભારતીય સંસ્કૃતિ માટે તે બંધબેસતું થઈ શકે તેમ નથી. અને તેમ કરવામાં કળા પણ નથી.
સારાંશ કે કળાપ્રેમીઓએ કળાની સંસ્કૃતિ તરફ વધુ લક્ષ રાખી તેને વિકાસ કરવો જોઈએ. સંસ્કારિતા
બાળકોના શિક્ષણવિષયક જે શિક્ષક ઉતારી શકે છે, પરંતુ તેમ છતાં બાળક યથાર્થ શિક્ષણ લે છે કે કેમ, તથા તે શિક્ષણની બાળકના જીવન પર કેવી અને કયા પ્રકારની અસર થાય છે તે તપાસવાનું કામ તો માબાપનું જ રહે છે. દિવસના છ થી આઠેક કલાક જ બાળક નિશાળમાં હોય છે. ત્યાં તેને વિવિધ વિષયોનું જ્ઞાન અપાય છે. પણ દિવસનો મોટો ભાગ તો તે ઘેર જ હોય છે. ત્યાં જ તેનું ભણતર પાકું થાય છે, સાચું ચારિત્ર ઘડાય છે.
નાનાં બાળકે જેમની સાથે રમતાંખેલતાં હોય છે તે બાળકનાં માબાપોની ખાસિયત ઉચ્ચ હોવી જોઈએ. હલકાં માબાપનાં જે સંતાન હોય છે તેમનામાં સંસ્કારગત કુટેવો લાગુ પડી ગયેલી હોય છે. આવા સંસર્ગથી સાથે રમતાં સારાં બાળકે પણ ખરાબ થઈ જાય છે, અને તેમનામાં કેટલીક કુટેવ એવી જડ ઘાલી બેસે છે કે જે શરીર અને મન પર કારમી અસર કરે છે, અને પછી જિંદગી સુધી તે કુટેવ છૂટી શકતી નથી. - કેઈની એંઠી બીડી પીવી, પરસ્પર ગાળાગાળી કરવી, ચારિત્રવિષયક ખોટી ખોટી અશ્લીલ ચેષ્ટાઓ કરવી, આ બધાં
