________________
પ૭
સંતતિ પ્રત્યે માબાપનું કર્તવ્ય તેને સેવન કરવું પડે છે. છતાં પણ ગયેલું સ્વાસ્થ તેને ફરીથી સાંપડી શકતું નથી, અને બેચાર બાળકોની માતા બની ગયા પછી ભલેને વય માત્ર ૩૦ વર્ષની હોય પરંતુ એક ૮૦ વર્ષની ડોશી કરતાં તે ઓછી ઘરડી કે ઓછી શિથિલ દેખાતી નથી.
આ બધાં દર્દીનું મૂળ વિકારની વાસના જ છે. અતિ વિકારનું પરિણામ કેવળ પુરુષોને જ ભોગવવું પડે છે તેવું કાંઈ નથી. તેની અસર આ રીતે સ્ત્રીઓ ઉપર પણ બહુ બૂરી થાય છે. આવી રીતે ગુમાવેલા આરોગ્યને મેળવવા જે સંતતિનિયમનના ઉપાયો માટે ફાંફાં મારે છે, તેમણે થાકીને તે આખરે પિતાની વિકારી વાસનાને કાબૂમાં લાવવાને રસ્તે જ વળવું પડશે. પરંતુ પછીથી વળવું તે કરતાં પ્રથમથી જ વળવું એ વધુ ઉચિત છે, કારણ કુદરતના કાનૂનને અધીન થઈ આખરે તેમ વર્તવાની ફરજ અવશ્ય ઊભી થાય છે.
પ્રથમના છ વર્ષના ગાળા એ બાળકના જીવનને માટે સૌથી વધુ અગત્યનો હોય છે. એ સમય દરમિયાન બીજાં સંતાનને બેજે માબાપ પર આવી પડે તો તેઓ પ્રથમ બાળક પ્રત્યે પૂરતું લક્ષ્ય આપી શકતાં નથી. આની અસર ભાવિ પ્રજાના જીવન પર પડે છે. વધુ જવાબદારીને બોજો સહન ન થતાં માબાપ ચીડિયાં બને છે, અને એનાથી બાળકની અનેક ઊર્મિઓ અને ભાવનાઓ કચડાઈ જાય છે. સ્ત્રીઓને સૂચન - આ પરિસ્થિતિમાં સંતતિની માતા કંઈ ઓછી જવાબદાર નથી. તેણે આવા પતિને સદ્દબોધદ્વારા પોતાની પવિત્ર ફરજનું ભાન કરાવવું ઘટે અને જે તે ન માને તે સત્યાગ્રહથી પણ તેને ઠેકાણે લાવવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ; પરંતુ આવી વાસનામય વૃત્તિને અધીન તો કદી ન જ થવું ઘટે.
પતિની આવી વાસના તૃપ્ત કરવામાં કોઈ પતિભક્તિ સમજતું
