________________
૧૦
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ जायन्ते दुर्विवाहेषु ब्रह्मकर्मद्विषः सुताः । क. ३-४१.
વિવાહની પવિત્ર ભાવના લુપ્ત થયા પછી અર્થાત વિકારી વાસનાથી જે પ્રજા જન્મે છે તે અધાર્મિક જ બને છે. આવી પામર પ્રજાને ઉત્પન્ન કરવી તે પણ એક પ્રકારનું પાપ છે.
પરંતુ જે પ્રજા ધર્મભાવના અને ઉચ્ચ સંસ્કારથી ઉત્પન્ન થાય છે તે જ પ્રજા પોતાના કર્તવ્યનું પાલન કરવા સારુ વિવિધ આત્મભોગ આપી શકે છે. તેથી જ્યાં જ્યાં વિલાસ અને સ્વાર્થનું સામ્રાજ્ય -વ્યાપી રહ્યું હોય ત્યાં તેવા વાતાવરણમાં તેવી પ્રજાની વૃદ્ધિ થાય તે કરતાં સંયમની ભાવના ફેલાય તે વધુ યોગ્ય છે.
વળી પરિણત દંપતી કાયિક બ્રહ્મચર્ય પાળે તે પોતાનું સ્વાથ્ય કે જે તત્વ આજે સમાજમાં બધે અલ્પ પ્રમાણમાં માલૂમ પડે છે તેને પુનઃ પ્રાપ્ત કરી પોતાની અમૂલ્ય શક્તિના સંચયનો પરમાર્થ ખાતર સદ્વ્યય કરી શકે. પૂર્વકાળમાં આવી ભાવના ખૂબ વ્યાપક હતી અને તેથી પ્રજાજીવન અનેક પ્રકારે સુખી હતું.
આવું દમ્પતી સહ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરનાર વર્ગ ભલે અલ્પ પ્રમાણમાં તૈયાર થઈ શકે. પરંતુ તે વૈર્ગ સમાજ તેમજ રાષ્ટ્રને ઉપયોગી થઈ પ્રજાની આશિષો અવશ્ય મેળવી શકે તેમાં તો લેશ માત્ર આશ્ચર્યો નથી.
પરંતુ જો કોઈ વિકારી વાસનાને પોષીને કૃત્રિમ પ્રાગદ્વારા પ્રજનનના કાર્યને અટકાવવાની કોશિશ કરે તો તો પરિણામ એ આવે કે પુરુષ જાતિ નપુંસક બને અને સ્ત્રી જાતિનાં વાત્સલ્ય તથા સૌજન્યના સ્ત્રોતો સુકાઈ જાય. પરિણામે રાષ્ટ્રીય હિતને બદલે રાષ્ટ્રીય સંસ્કૃતિના મૂળમાં જ કાપ પડે, અને સંસ્કૃતિ નાશ પામ્યા પછી માનવજાતિમાં જીવન જેવું કશું તત્ત્વ રહેવા પામે નહિ.
. વળી જેઓ વિકારવાસનાને પણ ખાવાપીવા કે મળત્યાગની ક્રિયાની પેઠે કુદરતની હાજત માને છે તે પણ એક ભ્રમપૂર્ણ માન્યતા છે. તેવી માન્યતા ધરાવનાર વર્ગે સમજી લેવું જોઈએ કે
