________________
ર૩ર
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ સેવકસેવિકાઓનું ધ્યાન ગયું છે અને બાળકોના સંસ્કાર કેન્દ્રો ખૂલવા લાગ્યાં છે. સરકાર પણ હવે તો પ્રજાકીય છે, એટલે આ દિશામાં કાર્ય થવાની તક છે અને થવું જ જોઈએ; કારણકે ભવિષ્યની નાગરિકતાનો આધાર આજનાં બાળકે ઉપર જ છે.
બ્રહ્મચર્યવિષયમાં શિથિલતાને કારણે પ્રજા નિર્બળ અને અધિક પ્રમાણમાં થતી જાય છે. એવે વખતે બાળકોને તંદુરસ્તી માટે દુધકેન્દ્રો અને સરકાર માટે સંસ્કારકેન્દ્રોની અનિવાર્ય જરૂર છે.
આ રીતે આ ત્રણ વર્ગમાં પ્રથમના એક વર્ગનું ખર્ચ સંસ્થા પર પડે. પરંતુ બીજા બે વર્ગ પાસેથી સમાજને ઘણું લાભ થાય. એટલે આર્થિક દૃષ્ટિએ દેખીતે રીતે સોસવું પડતું કષ્ટ પરિણામે તે સમાજને ખૂબ લાભપ્રદ થઈ પડે. અને આ રીતે સમાજમાં આવી વ્યવસ્થા ન હોવાથી જે શક્તિઓ વિકસ્યા વિના કરમાઈ જાય છે, સ્ત્રીત્વ અને પુરુષત્વ ઊલટે માર્ગે વેડફાઈ જાય છે, તે અપાર નુકસાનથી સમાજ બચી જાય.
આ સિવાય એક મધ્યમ કુટુમ્બકે જે કરજ, વ્યાવહારિક બેજા કે આવશ્યક્તાઓને પહોંચી ન વળે તેવી આર્થિક સ્થિતિથી પીડાતું હોય, તો તેને માટે પણ એક રોજના તૈયાર થાય. એ યોજનાઓમાં જો તેને માત્ર લગ્ન, કારજ કે તેવા સામાજિક વ્યવહારને લીધે વેઠવું પડતું હોય તે તેવા વ્યવહારને આ સંસ્થા પોતે જ ટૂંકાવી લે. (સંસ્થા પોતે જ આ પ્રમાણે કરાવી આપે તો સમાજમાં તેની પ્રતિષ્ઠાને ખામી ન આવે.) કરજો કે અનિવાર્ય વ્યવહારને તેના પર બેજે હોય તો આ સંસ્થા તરફથી તેને વગર વ્યાજે મદદ મળે. બેકારી અને સમાજ
સમાજમાં એક વર્ગ એવો પણ હોય છે કે જે માત્ર બેકારીને લીધે પીડાતા હોય છે. આ બેકારી નિવારવા માટે મોટાંમોટાં ફંડ એકઠાં કરવાની લેશમાત્ર આવશ્યકતા નથી. માત્ર એક એવી વિશાળ
