________________
૧૩૦
રહી
થઈ હતી. આ કંઈ હક્ક-હકુમતની શેત્રંજ નહતી કે તેમાં વિષ્ટિની સરત કે બાંધછોડની સાઠમારી હેય.
એક ખેડૂતે ગાડેથી બુંગણ આયું, એક ઘેડા ઉપરથી આરી ભારતની દળી લાવ્યો ને ક્ષણમાત્રમાં ત્યાં રાજકચેરી જામી ગઈ. બડામીયાંને બહુમાનપૂર્વક ત્યાં બેસાર્યા અને પરિશ્રમ ઉતારવા પવન હેળાવા લાગે. એક જણે બુરું લાવી સરબત કર્યું. એક જણ વાડીમાં દેડી લીંબુ લાગે. કોઈને કંઈ કહેવાનું નહતું કે કોઇને અંતરના વેર કે હદયમાં ઝેર નહેતું. વીસામે લઈ સૌ ગામ તરફ વળી નીકળ્યું. મહાજનના મવડીઓ બડામીયાંની સાથે રાજમાતાને પગે લાગવા ગયા. અમાએ સૌને આવકાર આપીને બડામીયાંને કહ્યું કે-“ભાઈ, વસ્તીનું રક્ષણ કરવું તે રાજધર્મ છે, ને ઢોરઢાંખર એ તો રાજની રસાવળ છે. આપણા રાજમાં કઈ ઢોર ન મારી શકે તેવી તારે ગોઠવણ કરવી જોઈએ.”
( ૨ ) માંગરોળ એ વખતે કાઠિયાવાડમાં ધીકતું બંદર હતું. તેને મેટો વેપાર અરબસ્તાન અને મુંબઈ સાથે રહેતો. ધરમશી શેઠને મુખ્ય વેપાર રૂઉ અને ધીરધારને હતો. વેપારવણજમાં તેમને રસ હતા. માંગરોળમાં ખરીદતું રૂઉ મુંબઈ આડતીયાને વેચવા મોકલતા. છેલ્લા બનાવથી તેમનું મન મુંબઈ તરફ ખેંચાયું ને તુરત જ મુંબઈ જઈને કેટના છેડે બજારગેટના છાપરીયાવાસમાં ધરમશી શેઠે પેઢી ખેલી દીધી..
માંગરોળમાં પણ તેમણે વેપાર ખીલવવા માંડે હતો. અરબસ્તાનથી કાઠિયાવાડ માટે માંગરોળ બંદરે ખજુરના બગલા વેચાવા આવતા ને તે વેરાવળ, પોરબંદર કે માંગરોળમાં જયાં ખપે
