________________
જૈતગ્ જર સાહિત્યરત્ના. ભા. ૧ વિષેના અભિપ્રાયા
जयन्तु जिनवरा
શેડ નગીનભાઇ મથુભાઇ જૈન સાહિત્યાદ્વારક ફંડે જૈન ગૂર્જર સાહિત્ય રત્ન ભાગ ૧લા પ્રસિદ્ધ કરીને જૈન સ ંધને ભક્તિ અને સ્વાધ્યાય મામાં સહાયક થવા માટે સુંદર સંગ્રહ પૂરા પાડયા છે. અને ગુજરાતી ભાષાના કવિતા-સાહિત્યમાં ખરેખર એક નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે.
ધન્યવાદ આપવા જેવી ઘટના ! એ છે, કે વિવિધ વ્યક્તિઓની સૂચનેશ્રી પાંચ પ્રધાન તીર્થંકર ભગવાનાં સ્તવન કાવ્યો પ્રગટ કરવાની કલ્પના આકાર પામી. આ ગ્રંથના પ્રકાશનથી ભાષા વિજ્ઞો માટે ૧૫મી સદીથી લઇને ૧૮મી સદી સુધીના ચારસા વરસના દી તમ ગાળાની પદ્યમય રચના વિકાસ અને વિવિધ ખૂબીઓને અશિક આસ્વાદ કરવાની સુંદરતક પ્રાપ્ત થાય છે. અને ૪૦૦ વરસ દરમ્યાન ગુજરાતી ભાષાની શબ્દ રચના, લઢણા કેવી હતી ? છંદ, રાગા અને દેશીએ શું હતી ? લાલિત્ય, માધુર્ય, પ્રસાદી તે પ્રાસ પદ્ધતિ કેવી હતી ? ઈત્યાદિ પદ્મ રચના, જોડે સંબંધ ધરાવતા અંગેનુ અલ્પાંશે પણ જાગ્રુપણું થશે.
અલબત્ત આ સ્તવને કવિતા શાસ્ત્રનુ પ્રાધાન્ય રાખીને રચાયાં નથી એટલે એમાં કવિતાના વ્યાપક અગાને આદર કદાચ એ દેખાય તે તે સ્વાભાવિક છે. પણુ જેની જરૂર છે તે ભક્તિરસથી આ કાવ્યે તરખાળ છે. તે કાવ્યના નવ રસ પૈકી ષડૂ રસના ભોજન સામગ્રી તે ઠીક ઠીક પ્રમાણુમાં પીરસાએલી નજરે ચઢે છે.
પ્રારભમાં તે તે સ્તવનકારના જીવન અને કવન, તથા પાછલા ભાગમાં કઠીન શબ્દોના અર્થ અને સ્તવનાદિકના ભાવા આપીને ગ્રન્થની ઉપયાગિતામાં પ્રશંશનીય વધારે કર્યો છે. વળી સંસ્થાએ તેની ઓછી કિંમત રાખીને ઔર સેવા બજાવી છે.
