________________
'૧રર જૈન ગૂર્જર સાહિત્યને અને તેમની કાવ્ય-પ્રસાદી ભાગ ૨
પર્યત રાત્રી દિવસ સતતપણે પવિત્ર જીવન ગાળવાનું વ્રત લીધું છે, તેમાંના તેઓ એક છે. તેઓ જૈન ધર્મો પ્રજાના ઊચ્ચ કોટિના ધર્મગુરુ છે, તેમજ પૌર્વાત્ય વિદ્વાનોએ તેમને જૈન ધર્મ અને સાહિત્યના પ્રશ્નોમાં પ્રમાણભૂત લેખાતા જીવંત પુરુષોમાં સર્વ શ્રેષ્ઠ માન્યા છે.
પરમહંસ પરિવ્રાજકાચાર્ય સ્વામીશ્રી ગજવાનંદ સરસ્વતી જેવા સમર્થ વિદ્વાન મહાત્માએ, અને ડે. એ. એક, રૂડોલફ હોનલ જેવા પાશ્ચાત્ય વિદ્વાનોએ ઊંડા ધર્મજ્ઞાન તથા સચ્ચારિત્રથી, તેમજ પ્રશ્નોના તેઓશ્રીના પ્રત્યુત્તર આપવાની અને શંકાનું સમાધાન કરવાની શક્તિથી મુગ્ધ બની, તેઓશ્રીની મુક્તકંઠે પ્રશંસા કરી છે; તથા પિતે સંપાદિત કરેલ પુસ્તકની અપણ પત્રિકા તેઓશ્રીને ચરણે ધરી છે. - તેઓશ્રીનું સંગીતનું જ્ઞાન કેવું ઊચ્ચ પ્રકારનું હતું તેનું એક દષ્ટાંત આ પ્રમાણે છે. એક દિવસ આમામજી મહારાજ આવશ્યક ક્રિયા બાદ જ્ઞાન ગોષ્ઠી કરતા હતા. ત્યાં એક જણે પશ્ન પૂ. મહારાજશ્રી ઊત્તરાધ્યનસૂત્રમાં ત્રિતાલ ધ્રુવપદ રાગમાં ગેય એક અધ્યયન છે તે એને કેવી રીતે ગાવું. તે સમયે એક ઊસ્તાદ પ્રસિદ્ધ ગયે મહારાજ શ્રીનું નામ સાંભળી આવ્યું હતું. તેને જોઈને મહારાજશ્રીએ કહ્યું કે ભાઈ આ ઊસ્તાદજી ગાઈ સંભળાવશે. તે ઊસ્તાદજીએ ગાયું પણ તાલમાં ફરક પડવાથી રસ ન પડે. પછી મહારાજશ્રીને વિનંતી કરતાં મહારાજશ્રીએ ગાવાને આરંભ કર્યો. તેમની અનુપમ લયની ગજેને સાંભળી બધા કરી ગયા. ઊસ્તાદજી બોલી ઊઠયા. “મહારાજશ્રી આપને એસા સંગીતકા અભ્યાસ કહાં કિયા થા, મહારાજ ક્ષમા કરે, આપને સંગીત કલાપાર ગામી હૈ. આપ તે ઊસ્તાદકે ભી ઊસ્તાદ હૈ.
આ રીતે આત્મારામજી એક અદભુત કવિ તથા સંગીતના જાણકાર હતા. તેઓશ્રી એક નૈસગિક કવિ હતા. અને તેઓશ્રી માટે સાક્ષર શ્રી મોતીચંદ ગિરધરલાલ નીચે પ્રમાણે લખે છે–“પૂ. આત્મારામજી મહારાજે અનેક કવિને ગૂધ્યા છે. તમે એક વાર એને સાંભળ્યા
