________________
થાય છે કે હું પણ શા માટે કવિતા ન બનાવું. અને કવિતાના શ્રીગણેશ થાય છે. તે સમયે બહેચરદાસની ઉંમર એટલી મોટી નહોતી. એટલે પ્રથમ ઈશ્વરને સ્મરીને કાવ્ય કરે છે :
ઓ ઈશ્વર માબાપ તું, તું છે તારણહાર; સારો કર મુજને પ્રભુ ! લે મારી સંભાળ. સારી વિદ્યા આપ તું, દુર્ગુણ દોષો ટાળ, કૃપા કરી મુજને પ્રભુ ! ગણજે તારો બાળ. જગતમાં મોટો તું ધણી, તું મોટો રખેવાળ, સત્ય માર્ગમાં દોરજે, કરજે મુજ પર વ્હાલ. મારા સહુ અપરાધને, કરજે પ્રેમે માફ, ભૂલચૂક સુધારીને મનને કરજે સાફ, અલ્પબુદ્ધિ છે મ્હારી, આપો મુજને જ્ઞાન,
નમન કરું વંદું સદા, આપો મુજને જ્ઞાન.” આ નાની કવિતાથી શરૂઆત કરનાર બહેચરદાસની કવિતાયાત્રા પછી તો આજીવન ચાલે છે. અહીં આપણને પ્રાર્થના યાદ આવે,
ઓ ઈશ્વર ભજીએ તને, મોટું છે તુજ નામ,
ગુણ તારા નિત ગાઈએ, થાય અમારાં કામ...” આમ ઈશ્વરના દરબારમાં આપણાથી જે કંઈ પણ ભૂલ થાય તેની માફી માંગવાની વાત હોય અને ભૂલ થાય તો મનને સુધારીને સાફ કરવાની વાત હોય છે. “સ્તવન-સંગ્રહ', “ભજન-પદ સંગ્રહ”, “અધ્યાત્મ ભજનસંગ્રહ', “પૂજા સંગ્રહ' – આ આચાર્ય શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરિજીએ રચેલાં કાવ્યોના સંગ્રહો છે.
સ્તવન સંગ્રહમાં વિવિધ વિષયોનું નિરૂપણ કરતાં સ્તવનો છે. આ સ્તવનોમાં ક્યાંક ને કયા રાગમાં ગાઈ શકાય કે આ સ્તવનનો કયો રાગ છે, આ સ્તવન ક્યા ઢાળમાં ગાઈ શકાય તે પણ તેમણે મૂક્યું છે. દરેક કવિતાને અંતે બુદ્ધિસાગર કે બુદ્ધચબ્ધિ એમ આવે છે. જેમ મધ્યકાલીન કવિતામાં નરસિંહ, મીરાં કે દયારામ કાવ્યના અંતે પંક્તિમાં તેમના નામનો ઉલ્લેખ કરે
59 9 અનોખી કાવ્યપ્રતિભા
