________________
અધ્યાત્મનું આકાશ
– માલતી શાહ
૫૧ વર્ષ જેટલું પ્રમાણમાં ટૂંકું કહી શકાય તેવું આયુષ્ય અને પચીસેક વર્ષના દીક્ષાપર્યાયમાં ૧૪૦ જેટલી મોટી સંખ્યામાં સાહિત્યકૃતિઓ રચીને યોગનિષ્ઠ આચાર્ય શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજીએ અક્ષરદેહે આપણને પોતાના આ ૧૪૦ ગ્રંથશિષ્યોનો અજોડ વારસો આપેલ છે. એક ખેડૂતનો જીવ, સદાય કુતૂહલ અને જિજ્ઞાસા ધરાવતું બાળપણ, સત્ત્વ, સત્ય, તત્ત્વની શોધ કરનારી આગવી દૃષ્ટિ, ગદ્ય અને પદ્ય બંનેમાં સ્વયંસ્ફુરણાથી સાહિત્ય રચવાની ક્ષમતા અને આ બધાંની સાથે સાથે એક સાધક જીવ - આવા પૂ. બુદ્ધિસાગરસૂરિજીના અજોડ વ્યક્તિત્વનું એક આગવું પાસું છે તેમનું અધ્યાત્મજીવન.
આમ જોવા જઈએ તો જેને કોઈપણ બાબતના મૂળ સુધી પહોંચવું છે, તત્ત્વને જાણવું છે તેને માટે તો અધ્યાત્મ એ તેના જીવનનું એક અભિન્ન પાસું જ બની રહે છે. અધ્યાત્મનો માર્ગ એ સત્યની ખોજ કરનાર વ્યક્તિ માટે કુદરતી માર્ગ છે, તેમાં તેને કોઈ વિશેષ પ્રયાસ કરવો પડતો નથી કે તેમાં કોઈ પણ જાતની કૃત્રિમતા હોતી નથી. આ માર્ગના પ્રવાસી બુદ્ધ હોય કે મહાવીર હોય, સૉક્રેટિસ હોય કે મહાત્મા ગાંધી હોય, કોઈ પણ સંત હોય કે જિજ્ઞાસુ વ્યક્તિ હોય તેને માટે કોઈ પણ પ્રશ્નની જડ સુધી પહોંચવું, મૂળ સુધી પહોંચવું, તત્ત્વને
