________________
શ્રી કુંથુનાથ પરમાત્માનું સ્તવન
૬૫ અર્પિતનય અને અનર્પિતનય આ બન્ને નયોથી જ સંસારના બધા જ વ્યવહારો ચાલે છે તેથી છઘસ્ય આત્માઓ ક્ષાયોપથમિકભાવ યુક્ત જ્ઞાનવાળા છે. તેથી તેઓ જ્યાં જે જરૂરી છે ત્યાં તેને મુખ્યપણે જાણે છે અને ત્યાં તેનો મુખ્યપણે વ્યવહાર પણ કરે છે. શેષધર્મોને ત્યાં ગૌણપણે જાણે છે અને ગૌણપણે વ્યવહાર કરે છે.
પરંતુ કેવલજ્ઞાની ભગવાન ક્ષાયિકભાવવાળા હોવાથી સર્વ ભાવોને યથાર્થપણે જાણે છે તેથી ગૌણધર્મો અને મુખ્યધર્મો એમ ઉભયપ્રકારના ધર્મોને એકસરખી સમાનરીતે જ જાણે છે કારણ કે જોય પદાર્થમાં તે ધર્મ તે રીતે જ છે માટે ગૌણ-મુખ્યરહિતપણે યથાર્થ સ્વરૂપે જ જાણે છે. મીઠામાં જેમ ખારાશ છે તેવી જ શ્વેતતા પણ છે આમ કેવલી ભગવાનના કેવલજ્ઞાનમાં સર્વવસ્તુઓના સર્વધર્મ જાણવામાં ગૌણ-મુખ્યતા હોતી નથી. પરંતુ વ્યવહાર કરવો હોય ત્યારે કેવલી ભગવાન પણ જ્યાં જે ધર્મ ઉપકારક હોય છે ત્યાં તે ધર્મને પ્રધાન કરીને અને બીજા ધર્મને ગૌણ કરીને પ્રવર્તે છે.
કેવલી ભગવાન પણ સર્વભાવોને સમાનપણે જાણે છે. પરંતુ વ્યવહાર કરવામાં જ્યાં જે ઉપકારક હોય ત્યાં તેને પ્રધાન કરે છે અને શેષધર્મને ગૌણ કરે છે. || ૬ ||
છતી પરિણતિ ગુણવતના રે, ભાસન ભોગ આણંદ | સમકાલે પ્રભુ તારે રે, રમ્ય રમણ ગુણ વૃન્દો રે II કુંથ જિનેરૂ, નિર્મલ તુજ મુખવાણી રે છ ||
ગાથાર્થ - હે પરમાત્મા ! તમારામાં જ્ઞાન-દર્શન-સુખ-ચારિત્ર અને વીર્ય ઈત્યાદિ અનંતગુણોની અને અનંત પર્યાયોની એકી સાથે એક જ સમયમાં છતી(વર્તના) છે. અર્થાત્ વિદ્યમાનતા છે. ત્રિપદીપણે પરિણામ પામવાપણું, સર્વગુણોની વર્તનારૂપ સ્વસ્વકાર્યનું થવાપણું.
