________________
૬૧
3
શ્રી કુંથુનાથ પરમાત્માનું સ્તવન
કુંથુનાથ પ્રભુ દેશના રે, સાધન સાધક સિદ્ધ I ગૌણ-મુખ્યતા વચનમાં રે, જ્ઞાન તે સકલ સમૃદ્ધો રે કુંથે જિનેસ, નિર્મળ તુજ મુખ વાણી રે. . ૪ II
ગાથાર્થ - કુંથુનાથ પરમાત્માની ધર્મદિશનારૂપ સાધન દ્વારા સાધકમાં સિદ્ધતા લાવનારી છે. તેમના વચનોમાં ગૌણ-મુખ્યતા રહેલી છે. પરંતુ તેઓના જ્ઞાનગુણમાં તો સર્વ ધર્મોની સમૃદ્ધિ સમાનપણે જ ભાસે છે. || ૪ ||
વિવેચન - ધર્મનાથ પરમાત્માની ધમદશના શ્રોતાવર્ગને કેવી ધર્મપ્રેરક થાય છે? તેનું વર્ણન કરતાં જણાવે છે કે માર્ગાનુસારી થયેલા જીવને પોતાનું વિસ્મરણ થયેલું અનંત ગુણમય જે સ્વરૂપ છે તેને યાદ કરાવવા માટે તથા રત્નત્રયીની સાથે અભેદતા પ્રગટાવવા માટે (૧) જિનપ્રતિમાનું વંદન-નમન-પૂજન, (૨) સદ્ગુરુ એવા નિર્ચન્દમુનિને કરાતો વંદનાદિનો વ્યવહાર, સાધર્મિકભક્તિ, ગરીબ અને લાચાર જીવો ઉપર કરૂણાભાવ કરાવવા પૂર્વક ધર્મધ્યાનથી પ્રારંભીને શુકલ ધ્યાનની પ્રાપ્તિ સુધી ભિન્ન ભિન્ન સાધનતા પરમાત્મા પ્રકાશે છે.
તે સાધનતાનો નિરંતર ઉપયોગ કરવા દ્વારા સાધક એવો આ આત્મા સિદ્ધિ તરફ ઢળે છે (૧) પ્રથમ મિથ્યાત્વને દૂર કરે છે (૨) ત્યારબાદ અવિરતિને છેદે છે. (૩) ત્યારબાદ પ્રમાદનો નાશ કરે છે. (૪) ત્યારબાદ કષાયોનો ક્ષય કરે છે. (૫) છેલ્લે મન-વચન અને કાયાના યોગોનો પણ નિરોધ કરે છે.
યોગનો નિરોધ સમાપ્ત થાય એટલે જીવની ઉત્ક્રાન્તિ પૂર્ણ થાય છે અયોગી અકષાયી વીતરાગ સર્વજ્ઞ બનેલો આ આત્મા એકસમયની સમશ્રેણીથી મોક્ષે જાય છે જન્મ જરા અને મરણથી સર્વથા રહિત સર્વ કાળ માટે થાય છે.
