________________
૧૪
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૨
અવતરણ ઃ- વીતરાગ પરમાત્માની મૂર્તિ કેવી છે ? તે કેટલીક ઉપમાઓ દ્વારા
સ્તુતિકારશ્રી સમજાવે છે ઃ
-
ભવદવ હો પ્રભુ, ભવદવ તાપિત જીવ,
તેહને હો પ્રભુ, તેહને અમૃતઘન સમી જી । મિથ્યાવિષ હો પ્રભુ, મિથ્યા વિષની ખીવ,
હરવા હો પ્રભુ, હરવા જાગુલી મનરમી જી. ॥ ૨ ॥
:
ગાથાર્થ ઃ- સંસાર રૂપી જે દાવાનલ છે. તેના તાપથી તપેલા જીવોને ઠંડક આપવા માટે અમૃતના મેઘ સમાન છે. તથા સંસારી જીવોમાં અનાદિકાળથી રહેલું મિથ્યાત્વરૂપી જે વિષ છે તે વિષની ધૂણી (અર્થાત્ મૂર્છા), તેને દૂર કરવા માટે જાંગુલીક મંત્ર સમાન છે તેથી જ મારા મનમાં તે મૂર્તિ ૨મી ગઈ છે. ગમી ગઈ છે. || 2 11
વિવેચન ::- ચાર ગતિ રૂપ જે આ સંસાર છે તે ઘણા જ દુઃખોથી અને દુઃખોના તાપથી ભરેલો છે માટે જ મહા દાવાનલ તુલ્ય છે. તે દાવાનલના તાપથી તપેલા એવા સંસારી જીવો અતિશય આકુલવ્યાકુલ છે અશાન્ત છે, ઉષ્ણવેદનાનો માનસિક અનુભવ કરનારા છે. તેવા જીવોને તમારી આ મુદ્રા ઠંડક આપવા માટે શીતળતા બક્ષીસ કરવા માટે અમૃતના મેઘસમાન છે.
જેમ અમૃતનો મેધ વરસવાથી વરસાદ થવાથી ચારે બાજુ સર્વત્ર ઉષ્ણતા શાન્ત થઈ જાય છે અને શાન્તિ પ્રસરે છે. તેમ આપશ્રીની મુદ્રા જોવાથી સંસારના દાવાનળની ઉષ્ણતા શાન્ત થઈ જાય છે અને સર્વત્ર શાન્તતા પ્રસરે છે. માટે આપશ્રીની મૂર્તિ સંસારના દાવાનળના તાપને શાન્ત કરીને શીતળતા પ્રકટાવનારી છે.
તથા અનાદિ કાળથી આ જીવમાં રહેલી મિથ્યામતિ (ઉલટી બુદ્ધિ), તે રૂપી જે વિષ, આ વિષની જે ખીવ એટલે ઘૂઘૂમ અર્થાત્
