________________
વનસ્પતિ કામ વિના તોડી - ખૂંદી - તેની ઉપર ચાલ્યા. સોય, છરી, કાતર, સૂડી યાવત્ મોટાં શસ્ત્રો બનાવ્યાં. બહુ ઊંધ્યા. રાગ-દ્વેષને લઈને પોતાના રાગીનું હિત ઈછ્યું ને વૈષીનું અહિત ઈયું. આ પ્રમાણે અનેક પ્રકાર એવા છે કે જેથી પ્રાણી નકામાં કર્મ બાંધે છે. તે ન વર્જતાં જે કાંઈ તેવાં કાર્ય કર્યા - એટલે આ આઠમા વ્રતમાં અતિચાર લગાડ્યા તેનું મિચ્છા દુક્કડ આપું .
આ વ્રત ઘણું વિશાળ છે તેના ચાર પ્રકારનો સર્વથા ત્યાગ થવો મુશ્કેલ છે, પરંતુ યથાશક્તિ ત્યાગ કરવાની જરૂર છે. આને માટે કહે છે કે –
સ્વજન શરીરને કારણે, પાપે પેટ ભરાય; તે નવિ અનર્થદંડ છે, એમ ભાખે જિનરાય.” ૧
આ દુહાનું તાત્પર્ય એ છે કે – સંસારી જીવ જ્યાં સુધી સંસારમાં છે ત્યાં સુધી પોતાને માટે અને પોતાના પરિવારને માટે પાપવ્યાપારાદિક કરવા પડે તો તે અનર્થદંડ ગણાતા નથી; વિના કારણ કરે તે અનર્થદંડ કહેવાય છે.
ઇતિ અષ્ટમવ્રતાતિચારાર્થ. “અનર્થદંડનો ત્યાગ કરવો ને અર્થદંડનો ન કરવો તેનો અર્થ એવો નથી કે તેમાં પાપ નથી, પરંતુ શ્રાવકથી તે તજી શકાય તેમ નથી, અશક્યપરિહાર છે; છતાં તેમાં પણ પાપ તો