________________
સલાહ આપી, તે ચોથો અતિચાર. અને કૂડો લેખ લખ્યો - ખોટો દસ્તાવેજ, હુંડી, કાગળ વિગેરે જે બીજાને છેતરવા માટે લખવા તે પાંચમો અતિચાર.
હવે વધારામાં પાંચ મોટાં જૂઠપણ અતિચાર રૂપે જ કહે છેઃ
૧. કન્યા સંબંધી - સ્વપરની કન્યા માટે નાની-મોટી વયની અથવા સુરૂપ-કુરૂપ વિગેરે અસત્ય કહેવું તે પ્રથમ સ્થૂળ અસત્ય. ૨. ગૌ – ગાય, ભેંશ વિગેરે જનાવરો સંબંધી જે ખોટું બોલવું, ઓછાવત્તા દૂધવાળી – ઓછાવત્તા વેતરવાળી ગાય ભેંશ કહેવી, ઓછાવત્તા વર્ષવાળા ઘોડા વિગેરેને કહેવા તે બીજું પશુ સંબંધી અસત્ય. ૩. ભૂમિ - જમીન-હાટ-ઘર-ખેતર વિગેરેના સંબંધમાં, માલિકીના અથવા હદના ફેરફાર વિગેરેના સંબંધમાં જે અસત્ય બોલવું તે ત્રીજું ભૂમિ સંબંધી સ્થૂળ અસત્ય. ૪. કોઈની થાપણ ઓળવવી – “મૂકી જ ગયો નથી એમ કહેવું તે ચોથું સ્થૂળ અસત્ય. અને ૫. કોઈને હાનિ થાય તેવી ખોટી સાક્ષી પૂરવી તે પાંચમું સ્થૂળ અસત્ય.
આ પાંચ અસત્ય બોલવાથી તો પ્રાયે વ્રતનો ભંગ પણ થાય છે, પરંતુ લેવા-દેવામાં, વાદ-વઢવાડ કરતાં તેમજ વ્યવસાયને અંગે ઉપર જણાવેલા પાંચ અસત્યોમાંથી કોઈ પણ અસત્ય બોલ્યા તે અતિચાર ગણાય છે. હાથ ભાંગો,પગ ભાંગો, આંધળા થાઓ એવી ગાળો દીધી. સ્ત્રીઓની જેમ
૫૦
