________________
પાણી વિના મરી જાય. સંખારો બીજા વિશેષ પાણીમાં નાંખવો જોઈએ તે ન નાખતાં સૂકવી દીધો, ગળ્યા વિનાનું પાણી વાપર્યું, ગળ્યા વિનાના પાણીએ ઝીલ્યા એટલે નાહ્યા, તેમજ જળાશયમાં કપડાં ધોયાં. ખાટલા તાવડે એટલે તડકે મૂક્યા તેમજ ખંખેર્યા કે જેથી તેમાં રહેલા માંકડ વિગેરે જીવો મરણ પામે. જીવાકુળ ભૂમિ સાફ કર્યા વિના લીંપી. ગારીયું કરેલું રાતવાદી રાખી મૂક્યું જેથી તેમાં પુષ્કળ ત્રસ જીવ ઉપજ્યા તે જ ગારીયું બીજે દિવસ વાપર્યું જેથી તેમાં પડેલા બધા જીવો મરી ગયા. એ જ રીતે દળવામાં, ખાંડવામાં, ભરડવામાં, જમીન લીંપવામાં સારી રીતે જયણા પાળવી જોઈએ, જયણાપૂર્વક ત્રસ જીવની વિરાધના ન થાય તેમ તે સર્વ ક્રિયા કરવી જોઈએ તેમ ન કરી. આઠમ-ચૌદશ વિગેરે તિથિઓએ દળવા-ખાંડવા વિગેરેના નિયમ કરેલા તે ભાંગ્યા. ધૂણી કરાવી કે જેથી મચ્છર વિગેરે જીવોનો વિનાશ થાય.
ઇત્યાદિક અનેક પ્રકારે પ્રથમ વ્રતને અંગે દોષ લગાડ્યા હોય તેને માટે મન-વચન-કાયાથી મિચ્છા દુક્કડ આપું છું.
આમાં અનેક જીવોના નામો આવેલા છે તેમાંથી કેટલાકના અર્થ આ પ્રમાણે : ખજુરા – કાનખજુરા. સરવલા – જીવવિશેષ. ગીંગોડા - કુતરાના કાનમાં પડે છે તે. કાતરા - જીવવિશેષ. ચુડેલ - બેઇન્દ્રિય જીવ છે. બગસરા - ઝીણા મચ્છર. અળસીયા - બેઈન્દ્રિય જીવો ચોમાસામાં ઉપજે છે તે. કુંતા - જીવવિશેષ.
ઇતિ પ્રથમ વ્રતાતિચારાર્થ.
૪૭.
