________________
હુઓ. મિથ્યાત્વતણી પૂજા પ્રભાવના દેખી પ્રશંસા કીધી, પ્રીતિ માંડી, દાક્ષિણ્યલગે તેનો ધર્મ માન્યો, કીધો. શ્રી સમ્યક્ત્વ વિષઇઓ અનેરો જે કોઈ અતિચાર પક્ષ દિવસમાંહી. ઈત્યાદિ.
ઈતિ સમ્યકત્વ અતિચાર.
૫. સમ્યકત્વ સંબંધી અતિચારના અર્થ સમ્યક્ત્વના પાંચ અતિચાર છે. તે અતિચારસૂચક વંદિત્તા સૂત્રમાં આવતી “સંકા કંખ વિગિચ્છાવ' એ ગાથાનું એક પદ જ પ્રતીક તરીકે મૂકેલ છે. તે આખી ગાથાનો અર્થ આ પ્રમાણે - ૧ શંકા, ૨ કાંક્ષા, ૩ વિચિકિત્સા, ૪ પ્રશંસા અને ૫ સંસ્તવ એટલે પરિચય કોનો ? કુલિંગી - મિથ્યાષ્ટિનો. સમ્યક્ત્વના એ પાંચ અતિચારમાંથી જે કોઈ અતિચાર પ્રસ્તુત દિવસ સંબંધી લાગ્યા હોય તેને હું પડિક્કમું છું.'
આ પાંચે અતિચારનું વર્ણન આ અતિચારમાં સારી રીતે આપેલું છે. પ્રથમ શંકા કરવી તે અતિચાર. શંકા શેમાં કરવી અથવા કરી ? તે કહે છે. અરિહંતના બળનું, અતિશયનું, તેમના અપરિમિત જ્ઞાનનું, ગાંભીર્ય-ધર્ય-ઔદાર્યાદિક ગુણોનું શાસ્ત્રમાં જે વર્ણન કર્યું છે તેમાં શંકા કરી, શાશ્વતી પ્રતિમાઓની હકીકતમાં શંકા કરી, મહાપુરુષોનાં ચારિત્રનાં
૩૭
