________________
વગર માગ્યે લીધું અને અન્નપાણી દોષવાળું લીધું તે અતિચાર.
૪. આદાનભંડમત્તનિખૈવણા સમિતિ - ભંડ એટલે ઉપકરણ - આસન, શયન, પાટ, પાટલા વિગેરે અને મત્ત એટલે માઝું અથવા શરીરના કોઈ પણ જાતના મેલનું પાત્ર, કોઈ પણ જગ્યાએ ભૂમિ પ્રમાર્જીને તેમજ પડિલેહીને જ મૂકવું જોઈએ. તે પ્રમાણે ન કરતાં ઉપકરણો અને માત્રાની કુંડી વિગેરે અણપુંજી – પ્રમામાં વિનાની તેમજ જીવાકુલ - જ્યાં ઝીણા જીવ-જંતુ કીડી વિગેરે હોય તેવી જગ્યાએ મૂક્યાં અથવા ઉપાડ્યાં તે ચોથો અતિચાર.
૫. પારિષ્ઠાપનિકા સમિતિ - શરીરના મળ, મૂત્ર, શ્લેષ્મ વિગેરે પરઠવવા યોગ્ય વસ્તુઓ ભૂમિ જોઈને જીવ વિરાધના ન થાય તે રીતે પરઠવવાં, તદ્રુપ છે. તે પ્રમાણે ન કરતાં ઉપયોગ વિના જ્યાં ત્યાં - જેમ તેમ જીવાકુલ જમીન ઉપર મળમૂત્રાદિક પરઠવવાં તે પાંચમો અતિચાર.
૬. મનોગુપ્તિ - ચારિત્રધારી મુનિએ અથવા સામાયિક પૌષધમાં રહેલા શ્રાવકે કોઈ પણ જાતનાં આર્ત્ત-રૌદ્રધ્યાનને લગતા સંકલ્પ-વિકલ્પ - ન કરવા, તદ્રુપ છે. આ પ્રમાણે મનને કબજામાં ન રાખતાં તેની અંદર આર્ત્ત-રૌદ્રધ્યાનને લગતા સંકલ્પ-વિકલ્પો કરવા તે અતિચાર.
૩૨
