________________
194
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર ચિરપર્યત રાજ્ય કેવી રીતે કરી શકશે? માટે હે મંત્રી ઉપહાર આપી રાજશેખર રાજાને પ્રસન્ન કરો રાજશેખર નમસ્કાર કરનાર માટે કલ્પવૃક્ષ સમાન છે અને અભિમાનીઓ માટે યમ જેવો ભયંકર છે.” શાલ મંત્રીએ ધૂંઆપૂંઆ થઈ દૂતને રાજસભામાંથી કાઢી મૂક્યો. અપમાનની આગમાં જલતા દૂતે સ્વામી આગળ આવીને સર્વ હકીકત વિસ્તારથી કહી, રાજશેખર રાજાના શાંત હૃદયને ખૂબ ડહોળી નાખ્યું. “આ નાના બાળકનો આ મિજાજ ! વિનાશકાળે વિપરીત બુદ્ધિ. રાજા તો બાળક છે પણ મંત્રીઓ કેમ ઉદ્ધતાઈ કરી રહ્યા છે?” એમ ગુસ્સામાં રાજા રાજશેખર ચતુરગી સેનાને લઈને કુસુમાયુધ પર ચડી આવ્યો.
શિવવર્ધનપુરમાંથી નીકળેલો સાર્થવાહ વાસવદત્ત શીઘગતિએ ચંપામાં આવી ચંપાપતિને નમ્યો. ચંપાનરેશ આગળ ભેટ ધરી તેણે દેવીની, પુત્રીની અને રાજય પ્રાપ્તિની વાત નરપતિને કહી સંભળાવી. પોતાના કુટુંબની કુશળતાની વધામણીથી રાજા પ્રસન્ન થયો અને સાર્થવાહને ખૂબ ધન આપી રાજી કર્યો. અને તરત જ મંત્રી સામત આદિ પરિવાર સાથે શિવધનામાં આવી પ્રિયા અને પુત્રને મળ્યો. પ્રિયમતી એ પોતાના પિતાને પણ સમાચાર મોકલવાથી રાજા માનતુંગ પણ પરિવાર સાથે પુત્રીને મળવા આવી પહોંચ્યો.
ચર મારફતે અવંતિપતિને માર્ગમાં આ સમાચાર મળતા એના હૈયામાં મોટો ધ્રાસકો પડ્યો. “શ્રીજય રાજા તો મારો મિત્ર ! એના જ બાળ પુત્ર સાથે લડાઈ? હવે મોટું શું બતાવું?” પોતાના અવિચારી કૃત્યથી અવંતિપતિને ખૂબ પસ્તાવો થયો. પોતાને વિશાળ રાજ્ય હોવા છતાં લોભ માટે રાજાને ખેદ થયો. એટલે બંને રાજાઓને ખમાવવાના ઉદ્દેશથી તેણે પોતાના સુંદર નામના મંત્રીને સમજાવી એ રાજાઓ પાસે મોકલ્યો. સુંદર મંત્રી શિવવર્ધન પુરમાં આવી શ્રીજય અને માનતુંગ રાજાને નમ્યો અને પોતાના સ્વામી વતી માફી માગી. જયભૂપતિએ સુંદર મંત્રીનું સ્વાગત કર્યું અને સન્માન વધારીને કહ્યું, “સજ્જન પુરુષો ક્યારેય અવિચારી કૃત્ય કરતા નથી. ભૂલે ચૂકે પણ અકૃત્ય થઈ જાય તો સત્ય સ્થિતિ સમજાતા તરત અટકી જઈ અને પસ્તાવો
