________________
152
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
જ રાત્રિ ભોજનનું ફળ જ જેમ જેમ સમ્યકત્વ શુદ્ધ થાય છે તેમ તેમ દેવગુરુ અને ધર્મ ઉપર શુદ્ધ ભક્તિરાગ જાગે છે. પદ્યખંડ નગરમાં ધનવાન ઈશ્વર અને ધનેશ્વર નામે બે વણિક મિત્રો રહેતા હતા. ઈશ્વર જૈન ધર્મમાં પ્રીતિવાળો તેમજ રાત્રી ભોજનના ત્યાગરૂપ વ્રતવાળો ધર્માનુરાગી હતો ત્યારે ધનેશ્વર વિપરીત બુદ્ધિનો મિથ્યાત્વધર્મી હોવા છતાં બંને વચ્ચે મિત્રતા હતી.
- પ્રતિદિવસના આઠમાં ભાગે ભોજન કરવામાં તત્પર ઇશ્વરને જાણી કદાગ્રહી ધનેશ્વર ધર્મની અને રાત્રિભોજન ત્યાગની નિંદા કરવા લાગ્યો. ધનેશ્વરની વાત સાંભળી ઈશ્વર બોલ્યો, “મિત્ર ધર્મની નિંદા કરીને તારા આત્માને શા માટે પાપકર્મ વડે બાંધે છે? બુદ્ધિમાનોએ તો વિચાર કરીને અલ્પદોષવાળું આદરી બહુ દોષવાળું ત્યાગી દેવું જોઈએ. અલ્પદોષવાળું ભોજન કરી મહાદોષવાળા માંસાદિકનો ત્યાગ કરવો પરદ્રવ્યહરણ અને પરસ્ત્રી સેવન બહુ દોષવાળા પાપનો ત્યાગ કરીને શ્રાવકે સ્વદ્રવ્ય અને સ્વસ્ત્રીમાં જ સંતોષ ધારણ કરવો તેમજ રાત્રી ભોજનમાં તો પારાવાર દોષ હોવાથી વિવેકી પુરુષે તેનો અવશ્ય ત્યાગ કરવો જોઈએ.” ઈશ્વરની સત્ય વાત સાંભળવા છતાં ધનેશ્વરે પોતાનો મમત્વ મૂક્યો નહિ. એ ધનેશ્વર આર્તધ્યાને મરણ પામીને વાગોળમાં ઉત્પન્ન થયો ત્યાં મરણ પામી ઘુવડ, ચામાચીડિયા અને શિયાળના ભાવોમાં ભ્રમણ કરી એક બ્રાહ્મણકુળમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયો. જન્મથી જ રોગી થયો. એક રોગ મટે તો બીજો બે નવા ઉત્પન્ન થાય. મોતના મેમાન એવા પુત્રનું નામ પણ ના પાડવાથી ગામમાં રોગ નામે પ્રસિદ્ધ થયો.
ઈશ્વર શ્રાવકના વ્રતને ધારણ કરનારો વૈરાગ્ય પામીને ધર્મેશ્વર ગુરૂ પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી પૃથ્વી પર વિહાર કરતા તે મુનિ ધનેશ્વરના નગરમાં આવ્યા. તે મુનિને પેલા બ્રાહ્મણે (પિતા) જોયા અને તેમને નમસ્કાર કરી પોતાના રોગનું કારણ પૂછ્યું. મુનિએ બ્રાહ્મણને ધર્મરૂપી ઔષધ આચરવાનું કહી ચાલ્યા ગયા. પાછળથી પિતા-પુત્ર આવીને ધર્મરૂપી ઔષધ વિશે પૂછવા
