________________
91
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુદાસાગરનું સરલ - ચરિત્ર તેમની સાથે રવિતેજ રાજા પણ પોતાના સૈન્ય સાથે ચડી આવ્યો. રવિતેજ રાજાને યુદ્ધે ચડતો જોઈ પેલો સામાન્ય વીણાધારી રાજા પાસે આવ્યો અને બોલ્યો, “મહારાજ! તમે પ્રેક્ષક બનીને જુઓ હું તેમનું રણકૌતુક કેવી રીતે પૂરું કરું છું?” રાજાને અટકાવીને તે રથ પર બેસીને રાજકુમારો સામે આવી યુદ્ધ કરવા માંડ્યો. ધનુષ પર બાણ ચડાવી એક પછી એક બાણ છોડવા માંડ્યો. પરંતુ દયાભાવથી તે કોઈના રથની ધ્વજા છેદી નાખતો, કોઈના સારથીનું ધનુષ તોડી નાખતો, કોઈના અશ્વ, હાથી કે રથને નુકસાન કરતો. બધા મુંઝાઈ ગયા. શત્રુસેના કુમારના મારાથી નાસભાગ કરવા માંડી. શત્રુઓ શરમના માર્યા બમણા જોરથી યુદ્ધ કરવા માંડ્યા. એ બળવાન પુરૂષ દયાથી કોઈને માર્યા નહિ. પણ વિદ્યા વડે નાગપાશથી બધાને મૂછિત કરી દીધા. યુદ્ધની પૂર્ણાહુતિ પછી બધા એના પરાક્રમથી આશ્ચર્ય પામ્યા. રાજા રવિતેજ તો તાજુબ થઈ ગયો, કે આ પરાક્રમી નર કોણ હશે? તેને વિચાર કરતો જોઈ કુમારના મિત્રએ કહ્યું, “રાજન ! શત્રુઓનો ગર્વ ઉતારનાર આ બળવાન પુરુષ અમારો નેતા તેમજ વિમલકીર્તિ રાજાનો પુત્ર દેવરથ કુમાર છે.” મિત્રનો ખુલાસો સાંભળી રાજા ખુશ થયો. કુમારના અપૂર્વ પરાક્રમને વધાવતા કહ્યું કે તેના જેવા નરવીરોથી આ પૃથ્વી રત્નગર્ભા કહેવાય છે. રાજકુમારે પોતાનું મૂળ સ્વરૂપ ધારણ કરી નાગપાશથી બંધાયેલ સર્વ રાજકુમારોને મુક્ત કર્યા. રાજકુમારો પણ દેવરથનું સ્વરૂપ જાણીને ખુશ થયા અને પોતાના નગરમાં ગયા. રાજાએ ધામધૂમપૂર્વક રત્નાવલીના લગ્ન કુમાર દેવરથ સાથે કરી દીધા. સામાન્ય વિજ્ઞાધારીને વરેલી રાજબાળા પણ ભેદ ખુલી જતા ખુશ થઈ ગઈ. કેટલાક દિવસ સુધી શ્વસુરના આગ્રહથી દેવરથકુમાર ત્યાં રહ્યો. પછી શ્વસુરની રજા લઈ પ્રિયા સાથે પોતાના નગરે જવા તૈયાર થયો. પિતાએ આપેલો અપૂર્વ દાયજો ગ્રહણ કરી પિતાનું ઘર છોડવાથી અશ્રુ વહાવતી બાળાને કુમાર મધુર વાણીથી રીઝવવાનો પ્રયત્ન કરતો હતો.
