________________
વિકલ્પોના સમૂહથી ઉપર ઊઠેલું મન, સમત્વમાં સુપ્રતિષ્ઠિત મન અને એ રીતે આત્મરમણતામાં ડૂબેલ મન તે મનોગુપ્તિ છે.
‘જૈન કહો ક્યું હોવે ?’
મઝાની કડી આગળ આવે છે :
સ્યાદ્વાદ પૂરન જો જાને,
નયગર્ભિત જસ વાચા;
ગુન પર્યાય દ્રવ્ય જો બૂઝે,
સોઈ જૈન હૈ સાચા...
જે સ્યાદ્વાદને - અનેકાન્તવાદને સારી રીતે જાણે છે. જેની વાણી નયગર્ભિત છે. દ્રવ્ય, ગુણ અને પર્યાયને જે જાણે છે, તે સાચો જૈન છે.
પર્યાયોની બદલાહટની વચ્ચે નિત્ય દ્રવ્યને જોવાની કેવી મઝા !
શરીર માંદું પડેલ હોય. બિછાનામાં પડેલ હોય સાધક. એ શરીરને પર્યાય રૂપે જોતો હોય, માંદગી તો પર્યાયનો પણ પર્યાય... આત્મદ્રવ્યના શાશ્વતીના લયને પણ એ જાણે છે. અને એથી શરીરના મૃત્યુમાં એની ભીતર કશું જ મરતું નથી હોતું. ‘ન હન્યતે હૅન્ચમાને શરીરે...'
‘ભાવ ઉદાસે રહીએ...' બહુ મઝાની વાત કરી. ભાવ જૈનત્વનું કેટલું આ ઊંડાણ ! ક્યાંય રાગ, દ્વેષ વધુ પડતો ન કરે. ઉદાસીન ભાવે તે રહે.
સમાધિ શતક ૧૨૫
