________________
ઠંડીનો સમય હોય ને ખુલ્લું મકાન મળે ત્યારે સાધક કહેશે : કંઈ વાંધો નહિ. રાત્રે આ મકાનમાં અપ્રમાદ રહેશે. ઠંડીને કારણે અધરાતે ઊંઘ ઊડી જશે, ને કાયોત્સર્ગધ્યાનમાં બેસી જઈશું.
એટલે, જાણકા૨ી બે જાતની થઈ : એક જાણકારીમાં વિકલ્પોનો પડછાયો પડે છે; બીજી જાણકારીમાં તેવો પડછાયો નથી પડતો.
ગમો, અણગમો આદિ છે ત્યાં વિકલ્પો ચાલુ રહેશે. ગમા, અણગમાને પાર ગયેલ સાધકના જ્ઞાનમાં વિકલ્પો નહિ હોય.
કેવા પ્યારા શબ્દો વહ્યા છે ! : ‘નિર્વિકલ્પ તુજ રૂપમેં, દ્વિધાભાવ ન સુહાઈ.’ ભાઈ ! તારું સ્વરૂપ તો નિર્વિકલ્પ છે, એમાં દ્વૈત ક્યાંથી પ્રગટશે; રતિ-અરતિ આદિનું ?
વિકલ્પો તમને ખંડિત કરે છે. ગમાનો ભાવ છલકાયો ભીતર; રતિભાવ ઊભરાયો. અણગમાનો ભાવ આવ્યો, અરતિભાવ આવ્યો. પણ, ભાઈ ! તારા સ્વરૂપમાં જ આ દ્વૈત - રતિ, અતિ આદિનું - નથી. તું સઘળાંય દ્વન્દ્વોને પેલે પાર છે.
દ્વન્દ્વો વિકલ્પોથી થાય છે. તું છે નિર્વિકલ્પ.
સમાધિ શતક
૩૬
|′
