________________
આત્મક્રીડાથી, ભીતરી રમણતાને કારણે, આનંદરસ પ્રગટ્યો હોય; સતત પ્રવહમાન... ત્યારે આનંદઘનતામાં ડોકિયું થાય. આનંદઘનતા જોડે તમે સંબદ્ધ બની શકો.
અન્ન,
યશોવિજયજી મળ્યા આનંદઘનજીને. પોતાના અતલ ઊંડાણમાં મસ્ત આનંદઘનજીને.
‘સમાધિશતક’ (૨૪)ની આ કડીમાં એમણે જ્ઞાનિપુરુષનું જે સ્વરૂપ વર્ણવ્યું છે; બની શકે કે તે આનંદઘનજીનું જ હોય :
જગ જાણે ઉન્મત્ત ઓ, ઓ જાણે જગ અંધ;
જ્ઞાનીકું જગમેં રહ્યો, યું નહિ કોઈ સંબંધ...'
ભીતરમાં ડૂબેલ આનંદઘનજી. નથી એમને પોતાનાં વસ્ત્રોનો ખ્યાલ (જો કે, ‘પોતાનાં’ શબ્દ અહીં ખટકે તેવો છે. આવા સાધનાના શિખર પુરુષ માટે પોતીકા તો છે માત્ર આત્મગુણો. એ સિવાયનું બધું તો પરાયાના ખાનામાં જશે.), ન દેહનું ભાન, ન બહારની દુનિયાના શિષ્ટાચારોનો
ખ્યાલ.
‘જગ જાણે ઉન્મત્ત ઓ.' આનંદઘનજી પ્રભુનાં દર્શન માટે વલખાં મારતા હોય, વિલપતા હોય, આક્રન્ધતા હોય; સામાન્ય જનને આ વાત કઈ રીતે સમજાય ? એને તો એ પાગલ જ લાગશે.
ફૂટપટ્ટી જ ખોટી છે; પછી જે માપ નીકળશે એ ખોટું જ હોવાનું. જ્ઞાનિપુરુષ આ ફૂટપટ્ટી પર ક્યારેય આધાર રાખતા નથી. ‘ઓ જાણે જગ અંધ.'
અને એટલે જ -
‘જ્ઞાનીકું જગમેં રહ્યો, યું નહિ કોઈ સંબંધ..’
‘સો હિ આનંદઘન પિછાણે’ની જ શૃંખલામાં એક પંક્તિ આવે છે : ‘સો હિ આનંદઘન પાવે...’ તે આનંદઘનતાને પામે.
VII
