________________
ઔચિત્ય છે ત્રીજી આંખ. સદ્ગુરુનાં ચરણોમાં થોડો કે લાંબો સમય રહેલ વ્યક્તિત્વને તે તે સમયે શું કરવું જોઈએ તેનો ખ્યાલ આવી શકે. આ અવસરે તેઓને શું અભિપ્રેત હોઈ શકે તેનો તે વિચાર કરી શકે.
બીજી વાત ઃ ચિન્તન જિનાજ્ઞાપૂર્વકનું જોઈએ. તમારી પોતાની બુદ્ધિનો અહીં કોઈ અવકાશ રહેતો નથી. પ્રભુનાં પ્યારાં વચનોને અનુસરીને તમે ચિન્તન કરી શકો.
અને આના કારણે જે ત્રીજી વાત આકાર લેશે તે આ હશે : હૃદય મૈત્રી, પ્રમોદ આદિના ભાવો વડે છલક છલક છલકાતું હોય...
શ્રી લાભશંકર ઠાકર એક જગ્યાએ લખે છે : રવીન્દ્રનાથ એમની એક પ્રસિદ્ધ પ્રાર્થનામાં કહે છે : ‘યુક્ત કરો સબાર સંગે.' પ્રભુ, મને સહુની સાથે જોડો. કયું રસાયન વ્યક્તિને સર્વ સાથે જોડે ? પ્રેમ રસાયન. હા, ‘સબાર સંગે.’ ના, અંગત રાગમૂલક પ્રેમનો અહીં સંકેત નથી.
૨વીન્દ્રનાથ કહે છે (શાન્તિનિકેતન, ૧ માં) : સંસારનાં બધાં વિપરીતોનો સમન્વય જો કોઈ એક સત્યમાં ન થતો હોય તો તેને ચરમ સત્ય તરીકે માની ન શકાય. ખંડ સત્યના બધા વિરોધો પણ જેનામાં સામંજસ્ય પામેલા હોય, ખંડ સત્તાની બધી વિચ્છિન્નતા જેનામાં સંમીલિત થયેલી હોય તે છે રસ. ‘૨સો વૈ સઃ.' હા, કવિવર ચરમ સત્યને રસ કહે છે. તેમના શબ્દો ઉતારું : ચરમ સત્ય છે તે જ પરમ રસ છે. અર્થાત્ તે પ્રેમ સ્વરૂપ છે. નહિ તો તેનામાં કશું સમાધાન ન થઈ શકત. – ભેદ ભેદ જ રહેત, વિરોધ સદા આઘાત પેદા કર્યા કરત.
સમાધિ શતક
૧૧૪ .
