________________ પ્રકરણ-૩ઃ પ્રશ્નોત્તરી 205 તમામ વાતો અપેક્ષાએ સાચી છે, માત્ર અર્થઘટનો બદલવાની જરૂર છે એવું કહ્યું જ નથી.” એ યાદ રાખવાની જરૂર છે અને એવો ઉલ્લેખ કોઈ શાસ્ત્રમાં ક્યાંયે મળતો નથી. શાસ્ત્રમાં તો વેદોની વાતોનું અને વેદોક્ત હિંસાદિનું ભરપૂર ખંડન કર્યું છે. તેથી કોઈ વ્યક્તિ ભગવાનના નામે ગપગોળા ચલાવે તો એમાં શ્રદ્ધા કરવાની જરૂર નથી. આપણને જે મળ્યું છે તે ઉત્તમોત્તમ ને સર્વોપરિ છે. તેની અવજ્ઞા થાય એવી કોઈ વાત કરવી ન જોઈએ. જ્ઞાનીઓએ કલ્પવૃક્ષ-બાવળીયો અને સરોવર - ખાબોચીયાની ઉપમાઓ આપીને ઘણું બધું કહી દીધું છે. - અહીં ખાસ નોંધનીય છે કે - અન્યદર્શનોના જે કથનો સાચા છે, તે જૈનશાસનમાંથી જ ગયેલા છે અને જે પોતાની મતિકલ્પનાથી એકાંતે પકડેલા છે તે ખોટા છે. જૈનશાસન સમુદ્ર જેવો છે. તેના છાંટા (અંશો) અન્યદર્શનોમાં ઉડેલા-ગયેલા છે. તેમાંથી જે સાચા પરિપ્રેક્ષ્યમાં રહેલા છે, તેનો સ્વીકાર કરવાનો છે અને ખોટા દૃષ્ટિકોણથી રહેલા છે, તેનો ત્યાગ કરવાનો છે. આ વાત પદાર્થનો નિર્ણય કરવાના અવસરની છે. બાકી મોક્ષમાર્ગની જે સાધના કરવાની છે અને એના માટે જે ચરણ-કરણની (મૂલગુણ-ઉત્તરગુણની) આરાધના કરવાની છે, તે તો સર્વાગ સંપૂર્ણ જૈનશાસનમાં જ છે. કદાચ ત્યાં કોઈક સ્થળે (પાતંજલ યોગદર્શન વગેરેમાં) અમુક અંશે સ્વરૂપશુદ્ધ અનુષ્ઠાન હોઈ શકે છે, પરંતુ અનુબંધશુદ્ધ અનુષ્ઠાન તો માત્રને માત્ર જૈનશાસનમાં જ હોઈ શકે છે. - જૈનદર્શન સમુદ્ર છે. અન્યદર્શનો નદી જેવા છે. જેમ સમુદ્રમાં તમામ નદીઓનો સમાવેશ હોય છે, પણ નદીમાં સમુદ્રનો સમાવેશ હોતો નથી, તેમ શ્રીજિનેશ્વર પરમાત્માના દર્શનમાં સઘળા દર્શનોનો સમાવેશ છે. પણ નદી સમાન એક-એક અન્યદર્શનમાં જૈનશાસનરૂપ સમુદ્રનો સમાવેશ થતો નથી. તે એક-એક દર્શન તેના અંશ સમાન છે. આથી જ શ્રી આનંદધનજી મહારાજાએ કહ્યું છે કે -
