________________
૭૫
દાવાનળમાં ફસાયેàા, ખળતા જોચે અને રક્ષણ કરો, બચાવે એ અવાજ પણ એને હતેા.
નળે પુછ્યું: હું મહાસપ! તું મારૂં' નામ વંશ કયાંથી જાણે છે, વળી મનુષ્યભાષા પણ ખેલે છે. તા એ આશ્ચય મને કહે. સપ` ખેલ્યા, પૂર્વ જન્મમાં હું મનુષ્ય હતા, કહૃદયે સ થયે। છું. પૂર્વજન્મના અભ્યાસથી મનુષ્યભાષા હું એટલું છું. હું યશસ્વી, મને મહાઉજવળ અવધિજ્ઞાન પણ છે, જેથી તારૂં નામ-વંશ પણ જાણી શકો છું.
કરૂણા ઉત્પન્ન થવાથી નળે કંપતા તે સપના ઉપર પેાતાનું વજ્ર નાંખી દાવાનળમાંથી બહાર કાઢ્યો. તે જ વખતે તે સસ્પે નળના આખા શરીરે ભરડા લીધેા, અને નળના હાથે ડસ્યા. નળે તુત જ તે સર્પને ભૂમી ઉપર નાંખીને કહ્યુ: ૨ ૨ તને બચાવનારને સારા ખલેા તેં આપ્ટે, સાપને દુધ પાનારને સાપ ડસે છે, એ કહેવત સાચી પાડી. નળના આખા શરીરે વિષ પ્રસરવાથી કૂખડાના સ્વરૂપને પામ્યું. પીળા કેશ–ઉંટના હાઠ જેવા હાઠ, રંક જેવેા, હાથ-પગ સંકોચાઇ જવા, મેટું પેટ વિગેરે બિભત્સ વિકૃત આકાર ધારણ કરનાર નટ જેવા દેખાવા લાગ્યા. ક્ષણવારમાં રૂપનું પરાવર્તન જોઇને વિચાર કર્યાં. જીવતર ફાગઢ ગયું. આવા રૂપથી હડધુત થવા કરતાં દીક્ષા લઈ પરલેાક સુધારૂ, એવા વિચારમાં હતા, એટલામાં તે સપે` પેાતાનું દિવ્યપ પ્રગટ કરી દેવ તરીકે દન આપી નળને કહ્યું : તુ ખેદ કરીશ નહિ, હું તારા પિતા નિષધ દેવ થયા છું. તને રાજ્ય આપી મે` દ્વીક્ષા લઈ-પાળીને બ્રહ્મદેવલેાકમાં ઉત્પન્ન થયા છું. અવધિજ્ઞાનથી તારી દુદ શાને જાણીને સર્પ બનીને તારૂ શરીર ખરાબ મેં જ કર્યુ છે. તેનું કારણુ, તારા શત્રુએ તને ઉપદ્રવ કરે નહિ. વળી દીક્ષા
