________________
માણસ અને રૂષી. હાથીના પગને પકડે છે ત્યારે કહે છે કે હાથી થાંભલા જે છે. તે પછી પૂંછડી હાથમાં આવે ત્યારે કહે છે કે તે સેટી જે હશે, પગ હાથમાં આવ્યા પછી પુંછડી હાથમાં આવે છે તેથી તે કહે છે કે પગમાંથી પૂંછડી ઉત્પન્ન થઈ હશે; પણ હાથી પહેલેથી આખેને આખેજ હોય છે. એગમાર્ગમાં એક એક ભાગના અનુભવ એક પછી એક થાય છે. જ્ઞાનમાર્ગમાં આખી વસ્તુને વિચાર પહેલે રહે છે. તેથી આપણું સમજણનો છેડો કે આવશે તે જોવાની જરૂર નથી પણ આપણી સમજણની શરૂઆત કેવી રીતે થાય છે તે જોવાની જરૂર છે.
આ પુસ્તકમાં છાપેલી લીટીઓ ઉંધી વાંચવી (ાય તે વાંચી શકાશે પણ તેનો અર્થ સમજાશે નહિ. અર્થ સમજવા માટે જેવી રીતે છાપેલી છે તેવી રીતે વાંચવી જોઈએ. તેવી જ રીતે પહેલાં પરોક્ષ જ્ઞાન મેળવી તે રીતે જીવન ગાળવાથી, સામાન્ય જ્ઞાનવાળા મનને નાશ થાય છે, વાસનાને ક્ષય થઈ પ્રાણમાં ફેરફાર થાય છે અને પ્રત્યક્ષ જ્ઞાનથી શરીરનું અભિમાન જાય છે. આ રીતે મન, પ્રાણુ અને શરીરના ધર્મ ફરે છે.
૨૫૯
