________________
કાળનું માપ. પહેલાં માણસના જોવામાં બે વસ્તુ આવે છે. એક પિતે અને બીજું જગત. પણ પોતે કોણ અને જગત કેવું છે તે તરત તેને સમજવામાં આવતું નથી. તે માને છે કે જગતમાં બધું સમાઈ જાય છે પણ તે તેનું માનેલું જગત હોય છે. તેના માનેલા જગતમાં બધું સમાઈ જતું નથી. ત્યારે જગત કેવું છે?
જગત જોતી વખતે આપણે આપણા વિચાર જગત ઉપર નાખીએ છીએ કે જગતના પદાર્થ આપણી દ્રષ્ટી સાથે મળી જઈને આપણું અંદર વિચાર ઉત્પન્ન કરે છે કે આપણી બુદ્ધિ એવી છે કે તેનાથી સત્ય જાણી શકાય જ નહીં? આ એક ઉપયોગી પ્રશ્ન જગત સાથેના આપણા સંબંધથી ઉત્પન્ન થાય છે.
જ્યારે કોઈ નવી બાબત સમજવાની જરૂર પડે છે ત્યારે જે માણસો તે બાબત બરાબર સમજ્યા હોય તેમના જેવું મન તૈયાર કરવું પડે છે એટલું જ નહીં પણ નવું જાણવામાં કેટલીકવાર જુનું તદન ભૂલવાની પણ જરૂર પડે છે. જે જાણવા માટે જેવી બુદ્ધિની જરૂર હોય તેવી બુદ્ધિ પહેલાં કરવી જોઈએ. આ ઉપયેગી બાબત નથી સમજાતી તેથી કેટલાક
