________________
માણસ અને રૂપી. વળી આંહી ચેતનવાળા પ્રાણી પહેલાં કેવી રીતે ઉત્પન્ન થયા અને મનવાળા મનુષ્ય પહેલાં કેવી રીતે આવ્યા તે યુરોપનું સાયન્સ બરાબર સમજાવી શકતુ નથી. જડમાંથી ચેતન ઉત્પન્ન થતું નથી. એક પુરૂષનું મડદુ' અને એક સ્ત્રીનું મડદું ભેગું કરવાથી તેમાંથી ત્રીજું શરીર ઉત્પન્ન થતુ નથી. પણ ચેતનમાંથી નખ અને વાળ જેવી જડ વસ્તુએ પણ ઉત્પન્ન થઇ શકે છે. સ્થૂલ વસ્તુની ઉત્પત્તિનું કારણ સમ તત્ત્વમાં રહેલું હાય છે. સૂક્ષ્મ તત્ત્વ સ્થૂલ કરતાં માટું હોય છે. માટામાંથી નાની વસ્તુ ઉત્પન્ન થઇ શકે પણ નાનામાંથી માટી ઉત્પન્ન થઇ શકે નહિ.
ખીને વિચાર છોડીને ઝાડના વિચાર કરી શકાય નહિ પણ મીની ક્રિયા કયાંથી શરૂ થાય છે તે સમજવું જોઇએ. માત્ર ખીને સ્થૂળ દેખાવ જોઇને આ મામત નકી કરી શકાય નહિ. શરીરનેા રસ, પ્રાણની ગતિ વગર બહાર આવતા નથી. પ્રાણુ મનની ગતિ વગર ચાલતે નથી. મન સંસ્કાર પ્રમાણે એટલે હૃદયની લાગણી પ્રમાણે ચાલે છે અને સંસ્કાર મન પ્રમાણે ખંધાય છે. તેથી પહેલાં સ ંસ્કાર કયાંથી આવ્યા તે જોવું જોઇએ.
૨૩૫
