________________
માયા.
જેનારની મતલબ પ્રમાણે તે મને મલ જેવા લાગ્યા, માણસોને મહાપુરૂષ લાગ્યા, સ્ત્રીઓને કામદેવ લાગ્યા, ગેવાનીઆઓને સ્વજન, રાજાઓને દંડ દેવાવાળા, વસુદેવ અને દેવકીજીને બાળક લાગ્યા, કંસને કાળરૂપ, અજ્ઞાનીઓને વિરાટ રૂપ, યોગીઓને પરમ તત્વ રૂપ અને યાદવકુળના માણસોને પરદેવતા લાગ્યા. આ વખતે દ્રષ્ય એક પ્રકારનું હતું પણ જેનારાની મતલબથી મતલબવાળું દેખાતું હતું. તેથી ખરી રીતે ઘણને બહારના દ્રષ્યમાં પિતાની મતલબ દેખાય છે. જૈન ધર્મમાં આવી દ્રષ્ટીને અનેકાંતિક વાદ કહે છે.
જ્યાં જોઈએ ત્યાંથી બધે વખતે એક જ વસ્તુ મળે અથવા જે મળે છે તે એકજ મળે છે એમ અનુભવમાં આવવા લાગે ત્યારે પિતાના માપમાંથી છૂટી શકાય છે. એક વખત વસુદેવજીએ નારદજીને પૂછ્યું કે “મને ભગવાનના દર્શન કરાવે”. નારદજીએ જવાબ આપ્યો કે “તે તમારા ઘરમાં જ છે”. વસુદેવજી કહે “જે ભગવાન મારા ઘરમાં હોય તે મને આનંદ કેમ થતું નથી”. નારદજી કહે “ તમે તેને તમારા પુત્ર રૂપે માને છે તેથી ભગવાન રૂપે ભૂલે છે”..
૧પ૭
