________________
અન્વીસમુ ]
સ્થાનોંગસૂત્ર
[ ૩૩
આમાં તાકાત ન હોય ભલે જ્ઞાન, દંશન, ચારિત્ર હોય તેથી શું વળે. વીય ફારવવું જોઇએ. વીય' એ ભાવપ્રાણુ છે. આવા આત્માતે વીર્ય મય માનવાની જરૂર છે. આત્મા જ્ઞાન, દર્શન ચારિત્રરૂપી અને વીય રૂપી ભાવપ્રાણવાળા છે.
નાકર
ભાવપ્રાણ તેા શેઠ, બ્યપ્રાણુ એ ભાવપ્રાણુરૂપ સ્વરૂપવાળા આત્મા છે છતાં મા દશા કેમ દુધપાક છે, સાકર મસાલા નાખ્યા છે પણ ભાઈના હાથ હાલતા નથી. હાથ હલાવે તા દૂધપાક થાય. તેવી રીતે અનાદિ કાળથી સ્વપરિણતિમાંથી ખસ્યા છે. પરપરિશુતિના ઉપયાગ કરે છે. દૂધપાક ચોંટી ગયા છે. ખીજું દૂધ લાવા તા દૂધપાક થાય. અહીં બધા ક્રર્માંને તાડીને આત્મસ્વરૂપને પ્રગટ કરે તેમ માનનારા જ જીવને માનનારા હોય. ભાવપ્રાણુ પહેલે નખરે માનવાની જરૂર છે. દ્રવ્ય–પ્રાણુ એ તા નાકર છે, શેઠ ભાવપ્રાણુ છે. ચેતના લક્ષણુ વ છે છતાં આનાથી-દ્રવ્યપ્રાણાથી જ્ઞાન થાય છે, અાત્માના ખુદ જે દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર ને વી*રૂપ ગુણાના વિચાર નહિ પણ માત્ર આાના સંબંધવાળા શરીરને વિચાર. દ્રવ્ય—પ્રાણુ તરફ ચાવીસે કલાક આપણી દિષ્ટ ચોંટી રહે છે પણ જે ખુદ એને પ્રવર્તાવનાર, એની કિંમત કરાવનાર, અને ખતાવનારની ક`મત નથી. જો ભાવપ્રાણ જેવી ચીજ ન માનીએ તા આસ્તિકતા ઊભી વળી જરૂર
આથી જ બીજા મહાવ્રતની જર
આસ્તિકતાથી આગળ વધવાનું કર્યાં ? ભાવ-પ્રાણુ માનીએ તૉ જ પ્રાણાતિપાત શબ્દ રાખ્યા સાઈક થાય. અને માથી દ્રવ્ય, ભાવપ્રાણ રાખવા પડયા. અહુમતિ સરખાની હાય પણ પાઇ રૂપિયાની બહુમતિ ન હોય. જ્ઞાનપ્રાણુ એ ચૌદ રાજલેાકમાં અજવાળું કરનાર પણ દ્રવ્ય દૃશ પ્રાણુ તેમાં શું કરવાના ? ભાવપ્રાાની કિંમત ભાવપ્રાણીને સમો ત્યારે આવે, દ્રવ્ય પ્રાણામાંથી એકને નાશ ન થાય તેની
