________________
સ્થાનાંગસૂત્ર
જૈન ધ્યાનમાં તરવાના વિભાગ
જૈન શાસનમાં કેટલાક પેટાવેલ અને કેત્સાક મુખ્યભેદ એકડા કરીને નવ તત્ત્વ કહ્યાં છે. સામન્ય રીતે જીવ, અજીત એ એ જ તત્ત્વ છે. તેય, ઉપાદેય, ગેય તરીકે ઉપદેશ દેવાના ય, અને ષ્ટિપ્રાક્ષિ અને અનિષ્ટને ત્યાગ થાય, તેથી આશ્રવાદિ તત્ત્વો વધાર્યા. દૃષ્ટિ તે ધ્યેય નક્ક્કી થાય તે જ છે. આશ્રવનુ બડવા લાયક રૂવારે રૂંવાડે ચાય, અને સભર તથા નિર્જરાનુ સાધન તરીકે આદરથા શામ પણ જણાવવા સાથે મેનુ ઉપાદેય જપુાળ્યુ. એ મવા તેથી તે હો કર્યા. તત્ત્વા છતાં સંક્રમણૢ વગરના પદાર્યા છે. આગળ વધ્યા ત્યારે નવ તત્ત્વ. પુણ્ય, પાપ મેળે સક્રમણીય છે. આશ્રવનુ શુભા તે પુણ્ય, તેમજ શુભપુરનું નેશ્વન તેનું નામ પુછ્યું. અને અશુભ પુદ્દગલાનું વેદન તે પાત્ર. પુણ્ય અને પાપ એ આશ્રવ તેષા બંધાયમાં સંક્રમણીય છે, સ્વતંત્ર નથી. મૂળભેદને જણાવવાના પ્રસંગ આવ્યે ત્યાં સાધક ખાલક એવા પુછ્યું, પાપને ખસેડવાં પડયાં. ધેટાલેમાં પ્રરૂપણા તરીકે જણાવ્યાં. આવી રીતે સ ંક્રમણીય પદામ કારણસર ભેટ તરીકે ગણવામાં આવે છે. ચાલુ અધિકારમાં સન્મારો વાળો' એ' વગેરે પાંચ કહેવાય. તે પાંચ સ્વય' પાળે છે. સંક્રમણીય પેટાલેદા નથી. તેથી પંચતુ વિધાન છે. ને તેમ છે તે ખાવીસ તીર્થંકરાનુ કર્યુ. લિાન છે? બિતિ' શબ્દ કેમ વાપર્યો ? મહાવ્રત કહેવાં હતાં તે વિરમણુ વખતે 'મા' શબ્દ કેમ નહિ?
[ વ્યાખ્યાન
