________________
સજઝાયમાં પ્રાવચનિક, ધર્મકથી, વાદી, માંત્રિક વગેરે પ્રભાવકોનો પરિચય આપ્યા પછી છેલ્લી ગાથામાં જણાવ્યું:
જબ નવિ હોવે પ્રભાવક એહવા, તબ વિધિપૂર્વક અનેક; યાત્રા-પૂજાદિક કરણી કરે, તેહપ્રભાવક છેક.
આમ, ચુસ્ત આચારપાલકને પ્રભાવકનું ગૌરવ અપાયું છે. આમ તો પ્રાવચનિક વગેરે આઠ જ મુખ્ય પ્રભાવક છે. આચારસંપન્નતા ગૌણ કક્ષાની પ્રભાવકતા હોવા છતાં અતિ મહત્વની પ્રભાવકતા છે કારણ કે તે વાઇસા-વર્સ્ડ ઇફેક્ટ ધરાવે છે.
કોઇ શાસ્ત્રો ભણીને પ્રાવચનિક બને તો પ્રભાવક ગણાય. પણ, વિશિષ્ટ ક્ષયોપશમના અભાવે બહુ જ્ઞાની ન બની શકે તો કાંઇ શાસનનો અપ્રભાજક નથી બનતો.
કોઇ વિશિષ્ટ વક્તૃત્વકળાયુક્ત વિદ્વાન શ્રમણ ધર્મકથી બનીને શાસનની ખૂબ પ્રભાવના કરી શકે. પરંતુ, તેવી વિશિષ્ટ વક્તૃત્વકળા ન હોય તે શાસનનો અપ્રભાજક છે તેમ ન કહેવાય.
પરંતુ, આચાર સંપન્નતાની વાત ન્યારી છે. ચુસ્ત આચારસંપન્ન શ્રમણની જીવનચર્યા વિહાળીને કૈંક આત્માઓ પ્રભાવિત બને, ચારિત્રધર્મના અનુમોદક અને અનુરાગી બને. અને શ્રમણનું આચારશૈથિલ્ય શાસનનું માલિન્ચ કરે.
બીજી મહત્વની વાત એ છે કે, પ્રાવચનિક આદિ અન્ય પ્રભાવક બનવા જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મનો વિશિષ્ટ ક્ષયોપશમ અપેક્ષિત છે. જ્યારે, આચાર-પ્રભાવક બનવા તો મુખ્યતયા મોહનીય કર્મનો ક્ષયોપશમ જોઇએ. વળી, અન્ય પ્રભાવક ન બની શકો તો જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મ બંધાય તેમ ન કહેવાય. પણ, આચારસંપન્નતા ન હોય તો મોહનીય કર્મ બંધાય પણ ખરા.
ન
શ્રમણના સુંદર આચાર અનેક જીવોને બોધિબીજની પ્રાપ્તિનું નિમિત્ત બને અને આચારની શિથિલતા અનેક જીવોની બોધિદુર્લભતાનું
A17
