________________
૧૮૪]
૨૬ અનુભવ અષ્ટક
અંતરંગ જ્ઞાન છે. શાસ્ત્રજ્ઞાન ધરાવનારા પંડિતમાં વિરલા જ અનુભવ જ્ઞાન પામે છે. पश्यतु ब्रह्म निर्द्वन्द्र', निर्द्वन्द्वानुभव विना । कथं लिपीमयी दृष्टि-र्वाङ्मयी वा मनोमयी ? ॥६॥
(૬) નિ. વિના – કલેશરહિત-શુદ્ધ અનુભવ (–પ્રત્યક્ષ સાક્ષાત્કાર) વિના ઈ-પુસ્તક રૂપ વા–વાણી રૂપ વા–અથવા મ. – અર્થજ્ઞાન રૂપ રિ - દષ્ટિ નિ. – રાગદ્વેષાદિથી રહિત શુદ્ધ ગ્રંહ્મ – આત્મસ્વરૂપને વર્ય પ.– કેવી રીતે જુએ ?
(૬) લેશરહિત આત્માને કુલેશરહિત પ્રત્યક્ષ સાક્ષાત્કાર (અનુભવ) થયા વિના લિપીમયી, વામયી કે મને મયી દૃષ્ટિ કેવી રીતે જુએ?
ભાવાર્થ – (લિપીમયી દૃષ્ટિ–) પુસ્તકના વાંચનથી થતે બેધ, (વામયી દષ્ટિ–) આત્મા સંબંધી ચર્ચા–વાદવિવાદ આદિથી થતે બેધ, અને (મને મયી દષ્ટિ–) આત્મા સંબંધી ચિંતન-મનન આદિથી થતે બેધ સર્વ પ્રકારના ફલેશથી રહિત શુદ્ધ બ્રહ્મને ન જઈ શકે, કિંતુ અનુભવ રૂપ બેધ જ જોઈ શકે. न सुषुप्तिरमोहत्वाद्, नापि च स्वापजागरौ । कल्पनाशिल्पविश्रान्ते-स्तुर्यैवानुभवो दशा ॥७॥ (૭) અનુમત્ર:– અનુભવ અમો. – મેહરહિત હેવાથી
