________________
અર્થ : દેવો વિષયોમાં આસક્ત હોય છે, નારકીઓ વિવિધ પ્રકારના દુઃખમાં મગ્ન હોય છે અને તિર્યંચો વિવેક રહિત હોય છે; માત્ર મનુષ્યભવમાં જ ધર્મની સામગ્રી મળી શકે છે. (૧૨૦)
(૭૮) મનુષ્યભવની ઉત્તમતા
सुरनारयाण दुन्नि वि, तिरियाण हुंति गइ य चत्तारि ।
आण पंच गई, तेणं चिअ उत्तमा मणुआ ॥ १२१ ॥
અર્થ : સુ૨ અને નારકી મરીને મનુષ્ય કે તિર્યંચમાં જ ઉપજી શકે છે તેથી તેમની બે જ ગતિ હોય છે, તિર્યંચો મરીને તિર્યંચમાં, મનુષ્યમાં, નારકીમાં કે દેવતામાં ઉપજે છે તેથી તેમને ચાર ગતિ હોય છે અને મનુષ્ય મરીને એ ચારે ગતિમાં તથા મોક્ષમાં પણ જઇ શકે છે તેથી તેમને પાંચ ગતિ હોય છે, તેથી કરીને જ મનુષ્યભવ સર્વોત્તમ છે. (૧૨૧)
(૭૯) મનુષ્યભવની દુર્લભતા
सिंधूवालुअनिमग्गं, वडबीयं च दुल्लहं ।
माणुसत्तं तु संपप्प, को पमाई वियक्खणो ॥ १२२ ॥
અર્થ : સિંધુ નદીની પારાવાર રેતીમાં મગ્ન થયેલું વડનું બીજ જેમ શોધી કાઢવું દુર્લભ છે, તેમ મનુષ્યભવ પણ દુર્લભ છે, તેને પામીને કોણ ડાહ્યો પુરૂષ પ્રમાદ કરે ? (૧૨૨)
(૮૦) અઢીદ્વીપ પ્રમાણ મનુષ્યક્ષેત્રમાં કુલ ગર્ભજ - મનુષ્યની સંખ્યા
सत्तेव य कोडीओ, लक्खा बाणवइ सहस्स अडवीसा । સયં ચ બાળહ, નર જોડાજોડિòોડીગં ॥ ૨૩ ॥
छावट्ठि कोडीओ, एकावन्नं हवंति लक्खाई । बायालीस सहस्सा, तिन्नि सया कोडिकोडीणं ॥ १२४ ॥
રત્નસંચય ૦ ૮૪
