________________
वोसिरिसु इमाई, मुक्खमग्गसंसग्गविग्धभूयाइं । दुग्गइनिबंधणाई, अठ्ठारस पावठाणाइं ॥ ५३१ ॥
અર્થઃ પ્રાણાતિપાત ૧, મૃષાવાદ ૨, ચોરી ૩, મૈથુન ૪, દ્રવ્ય પરની મૂછ ૫, ક્રોધ ૬, માન ૭, માયા ૮, લોભ ૯, પ્રેમ (રાગ) ૧૦,
ષ ૧૧, કલહ ૧૨, અભ્યાખ્યાન (ખોટું આળ દેવું તે) ૧૩, પિશુનતા (ચાડી) ૧૪, રતિઅરતિવડે સંહિતપણું ૧૫, પરના અવર્ણવાદ (નિંદા) ૧૬, માયામૃષા ૧૭ અને મિથ્યાત્વ શલ્ય ૧૮ - આ અઢાર પાપસ્થાનો મોક્ષમાર્ગના સંસર્ગમાં – તેની પ્રાપ્તિમાં વિષ્ણભૂત છે તથા દુર્ગતિનું કારણ છે, તેથી તે સર્વ ત્યાગ કરવા યોગ્ય છે. (પર૯-૫૩૦-૫૩૧)
(૩૨૯) ઉત્કૃષ્ટ ને જઘન્યકાળે થતા
તીર્થકરોની સંખ્યા તથા જન્મ સંખ્યા सत्तरिसयमुक्कोसं, जहन्न वीसा य जिणवरा हुंति । जम्मं पइमुक्कोसं, वीस दस हुंति य जहन्ना ॥ ५३२ ॥
અર્થ : અઢી કપમાં થઈને ઉત્કૃષ્ટા - વધારેમાં વધારે એક કાળે (ઉત્કૃષ્ટ કાળે) એકસોને સીત્તેર તીર્થકરો હોય છે (મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશ વિજયોમાં એક એક તીર્થકર હોવાથી એક મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં બત્રીશ તીર્થકરો હોય, તે જ પ્રમાણે પાંચે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં દરેક વિજયમાં એક એક હોવાથી એકસો ને સાઠ તીર્થકરો હોય અને તે જ કાળે દરેક ભારત અને દરેક ઐરાવત ક્ષેત્રમાં પણ એક એક હોવાથી પાંચ ભરતના પાંચ અને પાંચ ઐરાવતના પાંચ મળી દશ તીર્થકરો એકસો ને સાઠ સાથે મેળવતાં કુલ એકસો ને સીત્તેર થાય છે.) અને જઘન્ય કાળે વીશ તીર્થકરો હોય છે. (જઘન્ય કાળે એટલે વર્તમાનકાળે એકેક મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ચાર ચાર તીર્થકરો વિહરમાન છે, તેથી પાંચ મહાવિદેહના મળીને વીશ થાય છે. જઘન્ય કાળ ભરત અને ઐરાવત ક્ષેત્રમાં જ્યારે તીર્થકરો ન હોય તે સમજવો, કેમ કે જ્યારે પાંચ ભરત ને પાંચ ઐરવતમાં એકેક હોય ત્યારે તે દશ મળીને ત્રીશ તીર્થકરો વિચરતા હોય છે. આ મધ્ય
રત્નસંચય - ૨૩૦
