________________
સિદ્ધ ૮, પુરૂષલિંગસિદ્ધ ૯, નપુંસકલિંગસિદ્ધ ૧૦, પ્રત્યેક બુદ્ધ સિદ્ધ ૧૧, સ્વયંબુદ્ધસિદ્ધ ૧૨, બુદ્ધબોધિતસિદ્ધ ૧૩, એકસિદ્ધ ૧૪ તથા અનેકસિદ્ધ ૧૫ - આ પંદર પ્રકારના સિદ્ધ હોય છે. (૩૫૨).
હવે તે પંદર ભેદનું વિવરણ કરે છે. जिणसिद्ध सयलअरिहा१, अजिणसिद्धा य पुंडरियाइ२ । गणहारी तित्थसिद्धा३, अतित्थसिद्धा य मरुदेवी४ ॥ ३५३ ॥ गिहिलिंगसिद्ध भरहोप, वक्कलचीरस्स अन्नलिंगंमि६ । साहू सलिंगसिद्धा७, थीसिद्धा चंदणापमुहा८ ॥ ३५४ ॥ नरसिद्ध गोयमाई९, गंगेयपमुहा नपुंसया सिद्धा१० । पत्तेयसयंबुद्धा, भणिया करकंडु११ कपिलाई१२ ॥ ३५५ ॥ इह बुद्धबोहिया खलु, गुरुबोहिया य अणेगविहा१३ । इगसमय एगसिद्धा१४, इगसमए अणेगसिद्धा१५ य ॥३५६ ॥
અર્થઃ સર્વે અરિહંતો સિદ્ધ થયા તે તીર્થકર (જિન) સિદ્ધ કહેવાય છે ૧, તે સિવાયના પુંડરીક ગણધર વિગેરે સામાન્ય કેવળી જે જે સિદ્ધ થયા તે અજિન સિદ્ધ કહેવાય છે ૨, તીર્થની સ્થાપના થયા પછી ગણધરાદિક સિદ્ધ થયા તે તીર્થસિદ્ધ કહેવાય છે ૩, તીર્થની સ્થાપના થયા પહેલાં મરૂદેવા માતા સિદ્ધ થયા (અથવા તીર્થકરોના આંતરામાં જાતિસ્મરણાદિક વડે ધર્મ પાળી સિદ્ધ થયા) તે અતીર્થસિદ્ધ કહેવાય છે ૪, ભરત ગૃહિલિંગે સિદ્ધ થયા પ, વલ્કલચીરી અન્ય (તાપસીલિંગે સિદ્ધ થયા ૬, સાધુઓ સ્વલિંગે (મુનિ વેષે) સિદ્ધ થયા ૭ અને ચંદના આર્યા વિગેરે સ્ત્રીલિંગે સિદ્ધ થયા ૮ કહેવાય છે. ગૌતમ વિગેરે પુરૂષલિંગે સિદ્ધ થયા ૯, ગાંગેયર વિગેરે (કૃત) નપુંસકલિંગે સિદ્ધ થયા ૧૦, કરકંડૂ વિગેરે ૧ ભરતને કેવળજ્ઞાન થયા પછી ઇંદ્ર મુનિવેષ આપેલો છે, પણ કેવળજ્ઞાન ગૃહસ્થ
પણે પામ્યાની અપેક્ષા લીધી જણાય છે. ૨ આ ગાંગેય તે ભીષ્મપિતા નહીં, કેમ કે તે તો દેવલોકમાં ગયા છે, તેથી તે પાર્શ્વનાથના શિષ્યમાંથી જણાય છે.
રત્નસંચય - ૧૦૪
