________________
(૨૨૧) બાર પ્રકારનો તપ. अणसण१ मूणोयरियार, वित्तीसंखेवणं३ रसच्चाओ४ । कायकिलेसो५ सली-णया६ य बज्झो तवो होइ ॥ ३४० ॥ पायच्छित्तं१ विणओर, वेयावच्चं३ तहेव सज्झाओ४ । झाणं५ उस्सग्गो६ वि य, निज्जर एवं दुवालसहा ॥ ३४१ ॥
અર્થ : અનશન (ઉપવાસાદિક) ૧, ઊનોદરી ૨, વૃત્તિસંક્ષેપ ૩, રસત્યાગ (વિગ ત્યાગ) ૪, લોચાદિક કાયનો ક્લેશ ૫ અને સંલીનતા અંગોપાંગનો સંકોચ ૬ - આ છ પ્રકારનો બાહ્ય તપ કહ્યો છે. તથા પ્રાયશ્ચિત્ત ૧, વિનય ૨, વૈયાવચ્ચ ૩ તથા સ્વાધ્યાય ૪, શુભ ધ્યાન ૫ અને ઉત્સર્ગ - કાયોત્સર્ગ ૬ - આ છ પ્રકારનો અભ્યતર તપ કહેલો છે. કુલ બાર પ્રકારનો આ તપ કર્મોની નિર્જરા માટે કહેલો છે – (અહીં બીજી ગાથાનું ચોથું પાદ ઘણે સ્થળે - “મરિમો તવો રો - આ છ પ્રકારનો અત્યંતર તપ કહેલો છે.” આ પ્રમાણે પણ જોવામાં આવે છે. એકંદર બન્ને પાઠના તાત્પર્યમાં તફાવત નથી.) (૩૪૦-૩૪૧)
(૨૨૨) બાર ભાવનાઓ पढमं अणिच्च१ मसरणं२, भवो३ एगत्त४ अन्नया५ असुई६ । आसवविही७ संवरो८, कम्मनिज्जरा९ चेव ॥३४२ ॥ धम्म सक्खाइया१० लोओ११, बोही य खलु दुलहा१२ । भावणाओ मुणी निच्चं, चिंतइज्ज दुवालसं ॥ ३४३ ॥
અર્થ : પહેલી અનિત્ય ભાવના ૧, અશરણ ભાવના ૨, ભવ (સંસાર) ભાવના ૩, એકત્વ ભાવના ૪, અન્યત્વ ભાવના ૫, અશુચિ ભાવના ૬, આશ્રવ ભાવના ૭, સંવર ભાવના ૮, કર્મનિર્જરા ભાવના ૯, ધર્મ સ્વાખ્યાતા (ધર્મમાં જિનેશ્વરે જે કહ્યું છે તે સત્ય જ કહ્યું છે એવી) ભાવના ૧૦, લોક સ્વરૂપ ભાવના ૧૧ તથા બોધિ (સમકિત)
રત્નસંચય • ૧૫૫
