________________
અર્થ : પાંચે ઇંદ્રિયોમાં જિલ્લા ઇંદ્રિય, આઠે કર્મમાં મોહનીકર્મ, પાંચે વ્રતોમાં બ્રહ્મવ્રત અને ત્રણે ગુમિમાં મનગુપ્તિ - આ ચારે દુઃખે જીતાય તેવાં છે. (૩૨૦)
(૨૦૨) પાંચ સમિતિનું પાલન इरिएसण १ भासाए २, एसणाए ३ तहा मुणी । आयाणे ४ पविणे ५, हवइ जस्स महोमया ॥ ३२१ ॥
અર્થ : ઇર્ષા સમિતિ ૧, ભાષા સમિતિ ૨, એષણા સમિતિ ૩, આદાન નિક્ષેપણા સમિતિ ૪ અને પારિષ્ઠાપનિકા સમિતિ ૫ - આ પાંચ સમિતિ જેને હોય તે મહા મુનિ કહેવાય છે. (૩૨૧)
(૨૦૩) નકારમાં ઉપદેશ मुत्तिसमं नत्थि सुहं, नरयसमाणं दुहं महं नत्थि । बंभसमं नत्थि वयं, सज्झायसमो तवो नत्थि ॥ ३२२ ॥
અર્થ : મુક્તિ (નિર્લોભતા-સંતોષ) સમાન કોઈ સુખ નથી, નરક સમાન બીજું કોઈ મોટું દુઃખ નથી, બ્રહ્મચર્ય સમાન બીજું કોઈ વ્રત નથી અને સ્વાધ્યાય સમાન બીજો કોઈ તપ નથી. (૩૨૨)
(૨૦૪) પાંચ કારણ વડે જ કાર્ય બને
એવી માન્યતા સમકિતીને હોય कालो१ सहावर नियई३, पुव्वकयं४ पुरिसकारणे५ पंच । समवाए सम्मत्तं, एगंते होइ मिच्छत्तं ॥ ३२३ ॥
અર્થ : કાળ ૧, સ્વભાવ ૨, નિયતિ (ભવિતવ્યતા) ૩, પૂર્વકૃત (કર્મ) ૪ અને પુરૂષકાર (ઉદ્યમ) ૫ - આ પાંચ કારણોનો સમૂહ દરેક કાર્યપરત્વે જે માનતો હોય તેને જ સમકિત હોય છે, અને જે આ પાંચમાંથી કોઈપણ એકને જ કારણરૂપે માનતો હોય તે અવશ્ય મિથ્યાત્વી છે એમ જાણવું. (૩૨૩) ૧ મહામવા પ્રત્યંતર
રત્નસંચય - ૧૪૮
