________________
પંચસૂત્ર
પહેલું સૂત્ર
રીતે ભૂતકાળ, બંધની ઉત્પત્તિ અને અનાદિપણું એ ત્રણેની સમાનતા છે.
આ સંસારની જ વિશેષતાને કહે છે
संसा२६:५३५छ. म संसार ४न्म-४२१-५२४१-रोग-शो३५ छ. ४न्म વગેરે દુઃખરૂપ છે.
સંસાર દુઃખફલ છે– સંસાર દુખફળ છે, એટલે કે સંસારનું ફળ દુઃખ છે. સંસાર વર્તમાનમાં તો દુઃખરૂપ છે જ. પણ સંસારનું ફળ પણ દુઃખ જ છે. કેમ કે બીજી ગતિમાં પણ જન્મ વગેરે થાય છે. ___ संसार दुःमानुधा छ- दुःभानुकधी भेट हुमना अनुबंधो . मनुબંધ એટલે પરંપરા. સંસારનું દુખ એક-બે ભવોમાં જ ભોગવાઇ જતું નથી, કિંતુ तेनी ५२५२॥ यावे. छ. म संसार (अनेकभव....=) मने मोमi मोnal યોગ્ય કર્મોને લાવનારો છે.
___ 3. संसारनाशनो पाय कस्तहस्य प्रतीकारः ? इत्याह
તો પછી સંસારનો પ્રતીકાર (=સંસારને નાશ કરવાનો ઉપાય) શો છે ? તે કહે છેएअस्स णं वुच्छित्ती सुद्धधम्माओ, सुद्धधम्मसंपत्ती पावकम्मविगमाओ, पावकम्मविगमो तहाभव्वत्ताइभावओ॥३॥
"एतस्य' भवस्य, ‘णं' इति वाक्यालङ्कारे, 'व्यवच्छित्तिः' उच्छित्तिः 'शुद्धधर्मात्' ज्ञानदर्शनचारित्ररूपात्, औचित्येन सातत्यसत्कारविधिसेवितात् । अयं च श्रावकादेरप्यभिग्रहपालनेन ज्ञेयः, अभिग्रहभावस्य सातत्येन भावादिति । शुद्धधर्मसंप्राप्तिः कुतः ? इत्याह-'शुद्धधर्मो' यथोदितः, तस्य सम्यकप्राप्तिः 'संप्राप्तिः' भावप्राप्तिरित्यर्थः । 'पापकर्म' मिथ्यात्वमोहनीयादि, तस्य 'विगमो' विशिष्टो गमः, अपुनर्बधकत्वेन पृथग्भाव इति यावत्, तस्मात्पापकर्मविगमात् । अयं पुनः कुतः ? इत्याह-'पापकर्मविगमः' यथोदितः, 'तथाभव्यत्वादिभावात्' भव्यत्वं नाम सिद्धिगमनयोग्यत्वमनादिपारिणामिको भावः । तथाभव्यत्वमिति विशिष्टमेतत्, कालादिभेदेनात्मनां बीजसिद्धिभावात् । आदिशब्दात्कालनियतिकर्मपुरुषकारपरिग्रहः ।
