________________
हेमलघु प्रक्रियाव्याकरणे
જે નામ રૂ પ્રત્યયવાળું હોય તે નામ બહુવ્રીહિ સમાસમાં પહેલુ' આવે.
३५८
સાત ચેન=સટઃ-જેણે સાદડી બનાવેલ છે તે. (A) જાતિવાચી=જ્ઞાનધમ્ અના=શાનનથી; પરાકૃ જેણીએ સાંગરીની શિંગ ખાધી છે તે સ્ત્રી.
કાલવાચી–માસઃ ચાત: ચર્ચા: સા=માંલચાતા, ચાત્તમાસાજેણીને જન્મ્યાને માહના થયા છે તે બાલિકા.
સુખાદિવાચી–મુલ' નાત' ચર્ચા: સાસુનાતા, જ્ઞાતમુલા જેણીને સુખ થયેલ છે તે સ્ત્રી.
ઉપરના ત્રણે પ્રત્યેાગે ૩/૧/૧૫૨ સૂત્ર દ્વારા સિદ્ધ થયા છે. બહુવ્રીહિ સમાસમાં આવેલ જે TM પ્રત્યયવાળુ' નામ હોય તે, જાતિવાચક નામથી, કાળવાચી નામથી અને સુખાદિ નામથી પહેલુ વિકલ્પે આવે છે.
(B) બાહિતઃ અગ્નિઃ ચેન સ=ઞાતિાગ્નિ, ખ્યાતિઃ-જેણે અગ્નિનું સ્થાપન કરેલ છે.
ઉપરના પ્રયાગ ૩/૧/૧૫૩ સૂત્ર દ્વારા સિદ્ધ થયેા છે. આહિસ્તાગ્નિ વગેરે બહુવ્રીહિ સમાસવાળા શબ્દોમાં ૪ પ્રત્યયવાળા શબ્દો વિકલ્પે પહેલા આવે છે.
(C) ઇન્યતઃ અત્તિઃ ચેન સઃ=ચતાલિ, બચુવતઃ–જેણે તરવાર ઉગામી છે તે-અહી' અતિ શબ્દ પ્રહરણવાચી છે.
