Page Text
________________
૬
; अने तेना मनमां उत्साह आवे छे. (८) भविष्यदत्त नगरमां भमे छे; पण भा घोर शून्यतानुं कारण तेने समझातुं नथी. (९) करतो फरतो ते यशोधन राजाना प्रासाद आगळ आवी पहोंचे छे. ते प्रासाद अने तेनां उपगृहोने ते शून्य देखे छे. (१०) ते आयुधशाला इत्यादि स्थानोए भटकतो चन्द्रप्रभजिनना मंदिरे आवी पहोंचे छे. (११) विशाल, सुघटित अने अलंकृत मंदिरमां ते प्रवेशे छे. तेनी आगळ आवेला सुन्दर कमल-सरोवरमां ते स्नान करे छे अने चन्द्रप्रभजिननी स्तुति: करे छे. (१२) चन्द्रप्रभजिमनी तेणे करेली स्तुति आपवामां आवेली छे. (१३) ३. छंदोरचनाः
प्रस्तुत उद्धरणमां १३ कडवक छे. समस्त संधिमा आदिमां त्रण ध्रुवक छे. प्रथम ध्रुवक संधिवस्तुसूचक छे. बीजां बे आ कडवकनो बोध तारवर्ता ध्रुवक छे. आ उद्धरणमी पं. ३. त्रण खरी रीते चार पंक्तिनी बनेली छे. कवक ७. अने ११. नी घत्ता बाद करतां बीजी बधी घत्ताओनो छन्द आदि ध्रुवकना जेवो ज छे; एटले के तेमनुं मात्रामान १५+१३ = २८ नुं छे. प्रा. पिं. (पा. २०५ ) प्रमाणे आ उल्लाल छन्द छे: तिण्णि तुरंगम तिअल तह छह चउ तिअ तह अंत । एम उल्लाला उट्ठबहु बिहु दल छप्पण मत्त ॥ ४ + ४ + ४ (त्रण तुरङ्गम ) + ३ = १५; ६+४+ ३ = १३; कुल्ले आखा छन्दमां ५६ मात्राओ, मात्राजूथनो बंध प्रस्तुत उद्धरणनी घत्तामां सचवातो नथी. सामान्यतः १५+१३नो मेळ ज अहिं तो इष्ट छे. छं. शा ४२ (ब) समे चतुर्दश ओजे षोडश मन्मथविलसितम् । यथा,
मयवसतरुणिविलोअणतरलु कलेवरु संपइ जीविउ
मेहहु रमणीअणि सहु संगु चयउ हयवम्महविलसिउ || एटले १५+१३ = २८. हेमचन्द्रना अभिप्राये प्रस्तुत घत्तानो मन्मथविलसित छन्द छे.
कडवक ११. मां मारकृति छंद छे. छं. शा. ४३ (अ) 'चपदाश्वातौ वा मारकृतिः ॥ चतुर्मात्रपञ्चमात्रद्विमात्राः । चतुर्मात्रद्वयत्रिमात्रौ वा मारकृतिः । यथा,
तुह मार मारकिदी कवि एह नवल्लिअ । दूरि स बालहं भलि जं हिअडर सल्लिअ ||
कवक. ७ मा सामान्य पज्झडिआ ज घत्ताना छंद तरीके छे. संघिना आदिनी बीजां बे ध्रुवक मंदर छन्दमां छे. प्रा. पिं. पा. ३५१
| SR No. | 023391 |
| Book Title | Apbhramsa Pathavali |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Madhusudan Chimanlal Modi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 386 |
| Language | Apbhramsa |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 21 MB |