________________
મેક્ષમાર્ગ
એક સમયમાત્રમાં જાત્યાંતર કરી જેણે ભવનિવૃત્તિરૂપ કર્યું તે કલ્યાણમૂતિ સમ્યગ્દર્શનને નમસ્કાર. “સર્વગુણુ તે સમ્યકત્વ.”
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી. મોક્ષમાર્ગ ઉપર કહ્યું તે પ્રમાણે મોક્ષમાર્ગ સમ્યગ્દર્શનથી પ્રારંભ થાય છે, કારણ કે સમ્યગ્દર્શન થતાં જ્ઞાન અને ચારિત્ર પણ સમ્યગું બની જાય છે. છતાં એમ ન સમજવું કે એકલું સમ્યગ્દર્શન મોક્ષનું કારણ છે. સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યફચારિત્ર એ ત્રણ સાથે મળીને મેક્ષમાર્ગ બને છે. મેક્ષપ્રાપ્તિ માટે આ ત્રણે અમૂલ્ય રત્ન છે. તે જ વાત તત્વાર્થસૂત્રમાં કહેવામાં આવી છે.
“સમ્યગ્દર્શનજ્ઞાનચારિત્રાણિ મોક્ષમાર્ગ ”
એટલું અવશ્ય છે કે મોક્ષ માર્ગને પ્રારંભ સમ્યગ્દર્શનથી થાય છે.
રત્નત્રયની વ્યાખ્યા સર્વ અન્ય દ્રવ્યથી ભિન્ન, એકક્ષેત્રાવગાહપણે રહેલા શરીરથી પણ ભિન્ન એવા જ્ઞાનદર્શન ઉપયોગલક્ષણસંપન, ચૈતન્યચમત્કારમાત્ર એવા આત્માનું સદ્ગુરુ ઉપદેશથી જ્ઞાન કરવું, એવા એકત્વવિભક્ત આત્માને યથાસવરૂપે જાણ તેનું નામ જ્ઞાન છે.
